Vaker creatief bezig zijn? Zo maak je ruimte vrij voor je eigen creativiteit

Iets met je handen maken kan je veel rust in je hoofd brengen. Toch vergeet je soms tijd vrij te maken om creatief bezig te zijn. Of saboteer je jezelf met de gedachte dat iets je toch niet helemaal gaat lukken. Deze inzichten kunnen je helpen om een frisse (her)start te maken.

De bijbel voor creatievelingen, noemt Flow’s Caroline het boek The Artist’s Way van Julia Cameron. Ze volgde de trainingen van Frederike Dekkers over het ‘heilige’ boek toen ze steeds vaker ongelukkig thuiskwam van haar werk. Die cursus was uiteindelijk voor haar de aanleiding om ontslag te nemen bij haar toenmalige baan én zorgde voor een herontdekking van haar creatieve kant. Deze tien lessen nam ze mee.

1. Wat deed je graag als kind?

‘Om je creativiteit te redden, moet je haar eerst vinden,’ schrijft Julia Cameron. Wat deed je graag, waar werd je blij van? Want in je jeugd was je onbevangen en stond er niet zo veel in tussen jou en je creativiteit – het stroomde nog lekker. Pas later raken veel mensen geblokkeerd.

2. Schrijf elke ochtend drie pagina’s

Het is de basis van Julia Camerons methode: schrijf elke ochtend drie pagina’s vol met wat er in je opkomt. Je kunt het niet fout doen en hoeft er ook niet mooi of goed voor te kunnen schrijven. Het idee achter die ochtendpagina’s is dat alle dingen die je ’s morgens opschrijft – toch vaak gepieker en geklaag – tussen jou en je creativiteit in staan. Door te schrijven zwabber je je hoofd schoon en hoef je anderen niet lastig te vallen met je gepieker. Je ordent je gedachten en kunt de rest van de dag geconcentreerder werken.

3. Leer je censor kennen

Tijdens het schrijven in de ochtend kun je je interne censor opsporen – het irritante stemmetje dat telkens commentaar op je levert. Goed nieuws: die kritiek is niet de waarheid. Door op te schijven wat je censor zegt, zie je pas duidelijk wat voor grote mond ie eigenlijk heeft. Vervolgens kun je er meer afstand van nemen en je vrijer gaan voelen.

4. Vul je bron

Een belangrijke basis van Julia Camerons boek is de artist date: elke week maak je tijd voor jezelf vrij om je creatieve bewustzijn te voeden. Zet dan echt een kruis in je agenda: dat is jouw tijd en die laat je je door niets en niemand afnemen. Want als je iets wilt gaan maken, moet je je innerlijke artistieke reservoir blijven vullen. Bijvoorbeeld: een wandeling maken langs een route die je niet kent. Een paar uurtjes fotograferen in de stad. Struinen in een kringloopwinkel. Kies iets wat je echt leuk vindt om te doen, niet iets wat zogenaamd ‘hoort’, en neem de tijd. Juist dan komen vaak de beste ideeën naar boven.

5. Wees mild

Ervan dromen om dingen te maken, maar toch niets doen en je vervolgens ‘lui’ voelen? Julia Cameron ziet dat anders, en gelooft dat angst je ervan weerhoudt om in actie te komen. Angst om te mislukken, angst voor het onbekende, maar het kan ook angst zijn om succesvol te zijn. Volgens haar is er maar één geneesmiddel tegen angst en dat is liefde. Snauw jezelf dus niet meer af, maar wees juist aardig voor jezelf.

6. Neem kleine stappen

Aardig zijn voor jezelf houdt ook in dat je geen onmogelijke doelen stelt. Hanteer bijvoorbeeld als vuistregel dat er dagelijks altijd wel één ding is dat je kunt doen om je creativiteit te stimuleren. Zoals Julia Cameron schrijft: ‘Het creatieve leven is geënt op heel veel kleine stappen en slechts een paar grote sprongen.’ Verdeel wat je wilt maken dus in kleine porties en beloon elke stap.

7. Gun jezelf creatieve eenzaamheid

Wil je creatief kunnen zijn, dan is het nodig om je regelmatig terug te trekken, zegt Cameron – creatieve eenzaamheid, noemt ze dat. Niet altijd makkelijk wanneer je graag aardig gevonden wilt worden en je schuldig kunt voelen als je tijd voor jezelf neemt. Maar uit angst egoïstisch te zijn verlies je jezelf, vindt Cameron. Beantwoord eens deze vraag: ‘Als het niet zo egoïstisch was, dan zou ik graag…’

8. Loslaten hoort bij creativiteit

Perfectionisme heeft niets te maken met dingen goed doen, het is volgens Cameron een weigering om jezelf voorwaarts te laten gaan. Daardoor kom je vast te zitten in de details van wat je aan het maken bent en verlies je het zicht op het geheel. ‘De perfectionist verandert telkens weer wat aan een regel – totdat er geen enkele regel meer goed is’, zegt ze in haar boek. En dat vindt ze zonde, want in plaats van te genieten van het proces beoordeel je voortdurend de voorlopige resultaten. Vergissingen kunnen dan dus later ook geen inzichten worden. Blijf tegen jezelf zeggen: loslaten is juist een onderdeel van creativiteit.

9. Leer nieuwe dingen

Als je nooit dingen doet die spannend zijn, dut je een beetje in. Het plezier van iets leren, van weer leerling zijn, is dat je wakker wordt. Een cursus volgen die wel in je straatje ligt, maar je toch een beetje uit je comfortzone sleept, kan je een fris en levendig gevoel geven na afloop van iedere les: je hebt weer iets nieuws geleerd én jezelf uitgedaagd. Een fijn voornemen: het eindresultaat wat minder belangrijk vinden, en vooral genieten van het proces en het leren.

10. Vind een gevoel van luxe

Een gevoel van luxe zit ’m niet in dure dingen. Je kunt het bijvoorbeeld ervaren door een boekenplank leeg te halen en daar je natuurvondsten uit te stallen, een wandeling te maken zonder haast of iets voor jezelf te halen waar je fijn gevoel krijgt. Jezelf die luxe gunnen maakt je leven creatiever en rijker.

Meer lezen

• Lange werkdag gehad? Deze creatieve hobby’s kosten weinig energie én halen je uit je hoofd.
• Zo leerde Aaf Brandt Corstius creatief bezig zijn zonder perfectionisme: ‘No masterpiecing for me’.
• Zit perfectionisme jouw creatieve hobby’s in de weg? Probeer creative journaling (+ 6 tips).

Gepubliceerd op 24 april 2025