Flow leest: Het eiland onder de zee van Isabel Allende

Bij Flow lezen we graag. In deze serie vertellen redactieleden wat ze van een bepaald boek vonden. Deze keer: journalist en eindredacteur Mirjam over Het eiland onder de zee van Isabel Allende.

Toen m’n vriendin vroeg wat mijn lievelingsboek eigenlijk was, schoot het schaamrood me op de wangen. Ik realiseerde me dat háár lievelingsboek al – zonder overdrijven – járen op mijn ‘nog te lezen’-stapel lag. Het werd dus hoog tijd die eens terug te geven. Maar dan moest ik ’m wel eerst nog lezen, vond ik. Twee keer was ik er al in begonnen en raakte verstrikt in alle namen dus besloot – lang, lang geleden dus – dat het een boek voor op vakantie was. Dus ging ’ie deze zomer mee m’n koffer in naar Spanje.

Hier gaat het over

Het verhaal gaat over de Caribische vrouw Zarité eind achttiende eeuw. Op haar negende wordt zij tot slaaf gemaakt en verkocht aan een Fransman; Toulouse Valmorain. Hij is eigenaar van een van de grootste suikerplantages op Saint-Domingue (Haïti). Je wordt meegezogen in haar leven in zijn huis waar zij eerst zijn zieke vrouw verzorgt en later zijn concubine wordt. Als de tot slaaf gemaakten op het eiland massaal in opstand komen, staat zij voor een keuze: blijft ze trouw aan haar meester of vlucht ze mee met haar grote (verboden) liefde? Dit heeft alles te maken met de kinderen die zij heeft opgevoed.

Dit vond ik ervan

Ik vond het een meeslepend, indrukwekkend boek. Maar eerlijk is eerlijk: soms zat ik met pijn in m’n maag te lezen. Dat het prachtig en beeldend is geschreven, betekent niet alleen dat karakters en liefdesscènes steengoed zijn neergezet. Maar ook dat je een ontluisterende en gedetailleerde kijk in de tijd van tot slaaf gemaakten, landmeesters en plantages krijgt. Het onrecht, het lijden, de macht en onmacht, de ontberingen en de vanzelfsprekendheid van hoe men met slavernij omging… Wat een vreselijke tijd. Het zette me wel ook aan het denken over diepgewortelde discriminatie en moderne slavernij, in bijvoorbeeld fast fashion.

Ik had het hele verhaal van de oersterke en lieve Zarité niet willen missen, maar heel stiekem was ik ook een beetje opgelucht toen ik het boek uit had. Het gevoel dat je kunt hebben na het zien van een confronterende documentaire: het was heftig, maar je bent blij dat je het gezien hebt.

Deze zinnen spraken me aan

‘De meesters hadden er geen idee van dat je die symptomen – zonder dat er ook maar iets van te zien was – kon veroorzaken door een naald in het zachte gedeelte van de schedel te steken, voordat de botten aan elkaar groeien. Op die manier ging het kindje tevreden naar het eiland onder de zee en hoefde het niet onder de slavernij te lijden.’
‘Ze probeerde Gambo uit te leggen dat ze de kinderen niet in de steek kon laten, maar het enige wat tot hem doordrong was dat zijn Zarité de voorkeur gaf aan een blanke.’
‘Er was niets meer van hem over, hij had zijn eer verloren, zijn mannelijkheid en zijn ziel, hij was teruggebracht tot een beest, tot bloedend vlees en lijden, en hij liep als een hond achter een vervloekte n**** aan die op een paar meter van hem vandaan ontucht pleegde met zíjn slavin.’
‘“Wanneer zal ik vrij zijn, monsieur?” Ze kromp ineen, in afwachting van een nieuwe aframmeling, maar hij kwam zonder haar aan te raken overeind. “Jij kunt niet vrij zijn.”’