De lokale boekwinkel groeit en bloeit. Ja, er gaan boeken over de toonbank, maar je kunt er vaak ook samen naar muziek luisteren of een yogalesje volgen.
De boekhandel als buurthuis: het is een populaire dubbelrol. In veel boekwinkels kun je schrijvers horen voorlezen, boeken laten signeren of deelnemen aan leesclubs. Daardoor heeft de boekhandel zich de laatste jaren ontwikkeld tot ‘een sociale ontmoetingsplaats met de allure van een culturele instelling’, aldus een onderzoek uit 2019 van KVB Boekwerk, het kennis- en innovatieplatform van de boekensector. Volgens deze studie ervaren veel mensen boekhandels als plekken waar ze even kunnen ontspannen en inspiratie opdoen. Daardoor hebben ze ook een positief effect op de leefbaarheid in een buurt.
En dat is precies wat Nadine Mussert voor ogen stond toen ze boekhandel Van der Meer overnam. Al na een paar maanden werd ze verkozen tot boekverkoper van het jaar 2018/2019. In Musserts winkel staan Chesterfield-banken, en een vleugel waarop klanten mogen spelen; het lunchcafé serveert biologische koffie en verse broodjes, en wekelijks worden er drie tot vier activiteiten georganiseerd.
“Het zijn spannende tijden,” vertelt ze. “Internet is een grote concurrent, dus je moet iets doen om mensen te lokken. Van de vorige eigenaren ‘erfde’ ik de Breischool: een clubje vrouwen dat op woensdagmiddagen breit aan de leestafel. Daarnaast zijn we een Young Adult-leesclub gestart en het College Cultuurcafé, waar bijvoorbeeld een college over Iran wordt gegeven. In korte tijd word je bijgepraat en snap je het wereldnieuws beter. Ook dat wil ik hier creëren: een fijne, veilige plek waar mensen met elkaar in gesprek gaan.”
Aanraken en doorbladeren
Een lovenswaardige missie, maar uiteindelijk moeten er natuurlijk boeken worden verkocht. Hoewel de Nederlandse boekverkoop sinds een paar jaar stabiel is, zijn de verkoopcijfers van topjaar 2008 – toen ruim 50 miljoen boeken (inclusief e-books) werden afgerekend – niet meer geëvenaard. Jongeren lezen minder, de online boekverkoop rukt op en hoewel het marktaandeel van e-books niet zo snel groeit als bij de introductie werd verwacht, is er jaarlijks wel degelijk een stijging te zien (vooral op vakantie en in het openbaar vervoer lezen mensen liever digitale boeken dan papieren, aldus KVB Boekwerk).
Het is voor de boekhandelaren dus ook simpelweg noodzaak geworden om iets extra’s te bieden. Daarom zijn er boekwinkels die ook dienstdoen als trouwlocatie (De Nieuwe Boekhandel in Amsterdam), brasserie (Waanders in Zwolle), muziekpodium (Dominicanen in Maastricht), kinderkookcafé (Paagman in Den Haag) of yogazaal (Quist in Bergen op Zoom).
Bij sommige boekwinkels kun je leren hoe je een bullet journal of podcast maakt, of je opgeven voor een cursus levenskunst. Andere organiseren workshops handletteren, Japans boekbinden en fermenteren. Vaak naar aanleiding van een pas verschenen boek dat je bij die gelegenheid kunt aanraken en doorbladeren. En kopen natuurlijk.
- De foto’s zijn van Boekhandel Quist in Bergen op Zoom, een fijne plek om wat langer te blijven hangen. Ook kun je er geregeld de dag beginnen met een yogales tussen de boeken – en aansluitend ontbijten.
- Het complete verhaal kun je lezen in Flow 2.
Tekst Eveline Stoel Fotografie Boekhandel Quist
