5 boekentips van spoken word artiest en dichter Babs Gons

Welke boeken zijn belangrijk voor spoken word artiest en dichter Babs Gons (1971)? Ze deelt er vijf.

De hemelvaart van Solomon – Toni Morrison

“Op de middelbare school las ik met veel interesse boeken van Bordewijk tot Bernlef. Maar toen ik in The color purple van Alice Walker begon, wist ik meteen: dit voelt anders. Dat het verhaal over mensen gaat die uiterlijk op mij lijken en het in de streek speelt waar mijn vaders familie vandaan komt, maakte diepe indruk. Daarna ben ik meer boeken van zwarte schrijvers over mensen van kleur gaan lezen; in mijn boekenkast staan nu overwegend zwarte en vrouwelijke auteurs.

Toni Morrison is voor mij een van de belangrijkste stemmen. Ik noem hier De hemelvaart van Solomon, over een zwarte jongen die op zoek gaat naar zijn wortels, maar ik had elk ander boek van haar kunnen kiezen. Haar werk is doortrokken van wijsheid en empathie, ze brengt verhalen over de slavernij tot leven, wijst op ingebakken structuren en kruipt onder je huid. Ze is zo’n baken geworden dat ik bij beslissingen in het dagelijks leven soms denk: wat zou Toni Morrison nu doen?”

Koop het boek bij je lokale boekhandel of bestel het online (alleen tweedehands).

De hongerende weg – Ben Okri

“Wat me trof is dat in dit boek de spirituele wereld dwars door de waarneembare werkelijkheid loopt. Hoofdpersoon Azaro is een abiku, dat is een naam voor kinderen die maar kort op aarde zijn om wijze lessen te delen en dan teruggaan naar de geestelijke wereld. Ik heb die term na lezing altijd bij me gedragen om ermee om te kunnen gaan dat er soms kinderen sterven. Okri schreef een heel rijk verhaal over die geestenwereld, maar ook over politiek, corruptie, verkiezingen, armoede en het leven in een grote Afrikaanse stad. Waarschijnlijk gaat het om Lagos in Nigeria, waar ik door dit boek een fascinatie voor kreeg. Ik heb nog lang krantenartikelen over Lagos verzameld.”

Koop het boek bij je lokale boekhandel of bestel het online (alleen tweedehands).

If Beale Street could talk – James Baldwin

“Dit is het ontroerende verhaal van Tish, die op haar negentiende in verwachting is van haar grote liefde Fonny. Maar hij zit vast, nadat hij op verdenking van verkrachting is opgepakt door een racistische agent. Gevangenisverhalen uit Amerika raken mij altijd heel erg. Ik lees, kijk en luister alles wat ermee te maken heeft: van het indrukwekkende boek The new Jim Crow tot de Netflix- serie The Central Park five.

Dan leer je dat het gevangeniswezen in Amerika een nieuwe vorm van slavernij is: er zitten zo veel zwarte mannen onschuldig vast, of veel te lang voor kleine vergrijpen. Een gevangenisstraf lijkt daar bijna een soort initiatie voor zwarte jongens geworden: al mijn Amerikaanse neven en broer hebben op enig moment vastgezeten. Ik moet er bijna van huilen als ik het daarover heb. Het leven is gevaarlijk voor zwarte mannen, we hebben het allemaal gezien met George Floyd. Voor mij staat dit boek daar symbool voor.”

Koop het boek bij je lokale boekhandel of bestel het online.

De schaamte voorbij – Anja Meulenbelt

“Anja Meulenbelt is een modelactivist. Ik heb nog nooit een activistische bijeenkomst meegemaakt waar zij niet bij was. Ze is heel benaderbaar, ondersteunend – bijvoorbeeld in haar werk voor BIJ1 – en kan ruimte geven aan andere mensen. Dit boek sloeg bij verschijning in als een bom, maar is nog steeds actueel. Ik heb het laatst herlezen: de context is anders dan in de jaren zeventig, maar de strijd voor vrouwenrechten is nog altijd hard nodig. Ik heb me nooit uit zulke ketenen hoeven bevrijden als Anja, maar dit boek heeft me absoluut geleerd dat ik schaamteloos vrouw mag zijn.”

Koop het boek bij je lokale boekhandel of bestel het online (alleen tweedehands).

Kinderen van zwarte bevrijders – Mieke Kirkels

“Negen maanden na de bevrijding in 1945 werden er in allerlei Nederlandse huizen kinderen van Amerikaanse soldaten geboren. Meestal bleef hun herkomst geheim of onzichtbaar, maar bij de kinderen van zwarte soldaten kon dat natuurlijk niet. Dat hun verhaal door Mieke Kirkels is onderzocht en opgeschreven is mooi, maar het had natuurlijk gewoon in de geschiedenisboeken moeten staan. Ook over hoe gesegregeerd het leger was en de manier waarop er door de geallieerden met zwarte soldaten werd omgegaan, leren we niets op school. Hoe zij de vreselijkste werkjes moesten opknappen en hoe hun belangrijke rol in de bevrijding is verzwegen. Mijn vader was een zwarte soldaat, die vijftien jaar na de oorlog naar Nederland kwam. Ook hij moest zich nog inzetten tegen de ongelijkheid tussen zwart en wit in het leger. Zwarte soldaten werden bijvoorbeeld nooit bevorderd. Daarom grijpt dit boek me extra aan: ik voel me ergens verbonden met de kinderen van zwarte bevrijders.”