Judson Brewer is neurowetenschapper. Hij vindt dat als je weet hoe je brein werkt, je jezelf beter kunt helpen. Deze week legt hij in drie delen uit hoe dat zit. Deel 1: waarom je vaak in slechte gewoontes vervalt als je veel stress hebt.
Er is een verband tussen slechte gewoontes en stress, hoe zit dat?
“Slechte gewoontes zijn een manier om met paniekgevoelens te dealen. We voelen ons ongemakkelijk, eten wat en voelen ons een beetje beter. Daardoor leert ons brein: doe dat nog eens, dat voelt goed. Zo kan nervositeit een trigger worden voor stress-eten. Of voor veel tijd doorbrengen op nieuwssites of social media, om de haverklap e-mail checken, onmatig alcohol drinken, uitstelgedrag, je agenda volplannen en noem maar op.
Gewoontes worden gevormd door drie dingen: een trigger, gedrag en resultaat. Dat mechanisme hielp onze verre voorouders om te overleven. De trigger was bijvoorbeeld dat ze honger hadden en eten zagen. Het gedrag was dat ze aten. En het resultaat dat hun maag een dopaminesignaal naar het brein stuurde dat zei: onthoud wat dit is en waar je het hebt gevonden, zodat je overleeft. Ons mechanisme van leren door beloning werkt nog steeds hetzelfde. Alleen heeft het zich zo ontwikkeld dat het dikwijls geen hongersignaal meer is dat ons prikkelt, maar een emotioneel signaal.”
Moeten we onze stress en angsten de baas worden om future proof te zijn?
“Ik denk het wel. Onze wereld is momenteel ingericht om verslavende ervaringen te scheppen, zoals online shoppen, likes krijgen en gamen. Ook de voedselindustrie doet eraan mee, door precies de juiste hoeveelheid zout, suiker en krokantheid in producten te stoppen zodat ze praktisch onweerstaanbaar worden. Er zijn winstgedreven algoritmes aan het werk en als wij de machines willen besturen in plaats van andersom, moeten we ons brein managen zodat we niet worden meegesleurd.
Het grootste probleem is dat we tegenwoordig worden gedreven door instant bevrediging. Telkens als we ons ongemakkelijk voelen, grijpen we naar onze telefoon of hebben we een andere slechte gewoonte om onszelf af te leiden. Daardoor worden we steeds minder tolerant ten opzichte van onrust en komen we terecht in een vicieuze cirkel. Gelukkig kunnen we leren ons brein te temmen. Je hóeft niet alle ontwikkelingen te volgen of te begrijpen. Wees comfortabel met het ongemak.”
Hoe je dat doet? Dat lees je in deel 3. In deel 2 lees je meer over angst en piekeren.
Meer lezen
- Wat doen prikkels en stress met onze hersenen?
- Ademhalingsoefeningen tegen stress.
- Acht tips om stress te verminderen.
Tekst Eveline Stoel Fotografie Rodion Kutsaev/Unsplash.com
