Wat levert het op om af en toe buiten je comfortzone te gaan? Neuropsycholoog Margriet Sitskoorn schreef er een column over.
De comfortzone, dat is alles wat je kent en waarmee je vertrouwd bent. En vaak is het prettig om daarbinnen te blijven. Want alles wat je binnen die comfortzone doet, roept reacties op die je hebt geautomatiseerd en dat geeft rust. Het risico is vervolgens dat je nieuwe dingen gaat mijden. Dat je op de automatische piloot leeft en dat je je uit angst voor iets nieuws (en onbekends) laat verleiden tot dezelfde patronen, ook al zou je best eens anders willen.
Dat is jammer, want leven betekent ervaren en ontwikkelen – en dus per definitie uít je comfortzone stappen. Buiten je comfortzone gaan, doet iets bijzonders voor je hoofd: er ontstaan nieuwe verbindingen tussen je hersencellen. Op die manier ontwikkel je netwerken die je gedrag, je denken, je voelen en je ontwikkeling bepalen. Je ontwikkelt dus je hersenen en daardoor ontwikkel je jezelf.
Maar hoe vaak doe je nog iets wat écht buiten die veilige zone ligt? Denk eens terug aan gisteren en eergisteren of vast vooruit aan morgen. Ben je op dezelfde manier naar je werk gegaan? Heb je min of meer dezelfde lunch klaargemaakt? Dezelfde mensen gesproken? Is morgen heel voorspelbaar en overmorgen en de dagen daarna eigenlijk ook? Als dit patroon je gelukkig maakt, is dat prima, je kunt ervoor kiezen het zo te laten. Maar voordat je het weet, zijn je dagen zo vol gepland dat er nog nauwelijks ruimte is voor het onverwachte, het onbekende, voor verbazing en dromen.
Je comfortzone is een schijnveiligheid
Als zich dan iets nieuws aandient, ervaar je door die tijdsdruk negatieve gevoelens in plaats van dat je openstaat voor een andere beleving. Je verzint redenen waarom je dit écht niet gaat doen en kruipt in je schulp. Eigenlijk zorgt de comfortzone zo voor een soort schijnveiligheid. Door steeds hetzelfde te doen en hetzelfde te voelen, maak je de paden in je hersenen die verbonden zijn met dit gedrag en gevoel, sterker en sterker. Daardoor wordt het nog makkelijker om te doen wat je altijd al deed en te voelen wat je altijd al voelde. Je blijft ontwijken en angst voelen voor iets nieuws bijvoorbeeld, en het wordt steeds moeilijker om dit patroon te doorbreken.
Het is waardevol om voor jezelf eens na te gaan hoe jij reageert als je voorbij de grenzen van je comfortzone gaat. Word je heel stil of juist heel luidruchtig? Bedenk je meteen dat je het te druk hebt? Ga je snel iets nuttigs doen wat die dag nog gedaan moet worden of verval je in een ander automatisme? Als je weet wat jouw out of comfortzone-reactie is op iets nieuws, kan dat veel inzicht geven. Je kunt die reactie dan namelijk leren herkennen voor wat-ie is. Gewoon een beetje angst, een beetje weerstand voor iets nieuws. En die gevoelens zijn niet alleen maar negatief, ze vertellen je ook iets positiefs.
Namelijk: nieuwe ervaring in het verschiet! Nieuwe kansen om te proeven, te ruiken, te zien, te horen en te voelen. Ik zou zeggen: grijp die kansen. Ontdek en ontwikkel. Maak nieuwe verbindingen binnen en buiten je hoofd. Leef en beleef. Ervaar wat je altijd al hebt willen ervaren. Want de nieuwe paadjes in je hoofd die dan worden aangelegd, brengen je verder. En dan wordt niet alles enger en moeilijker, maar ervaar je wat het je brengt om iets nieuws te doen: iets wat je niet had gepland. Een prettige spanning, trots zijn op jezelf, verwondering en nieuwe inzichten.
- Deze column van Margriet Sitskoorn vind je in Flow 2.
Tekst Margriet Sitskoorn Fotografie Holly Mandarich/Unsplash.com
