Een goede nacht en toch doodmoe wakker: dit is de reden

Je hebt goed geslapen, denk je. Toch word je moe wakker als de wekker gaat. Hoe kan dat? En hoe voorkom je het?

Laten we beginnen met de opmerking dat je soms dénkt goed geslapen te hebben, ook al is dat niet zo. En dan is het niet gek dat je moe wakker wordt. Dat gebeurt volgens slaapexpert Annelies Smolders bijvoorbeeld als je alcohol drinkt voor het slapengaan of slaapmedicatie gebruikt. Smolders in een artikel van HLN: “Die geven een leuke roes, maar beperken je diepe slaap of je droomslaap. Door die roes voel je niet dat je zo licht geslapen hebt, daardoor begrijp je niet waarom je zo moe ontwaakt.”

Avondmens of snoozer

Spelen die factoren geen rol en heb je wel degelijk een goede nacht gehad, dan kan het alsnog zo zijn dat je jezelf maar niet uit bed kunt hijsen omdat je nog zo slaperig bent. Hoe zit dat? Daar zijn volgens Smolders twee redenen voor: of je bent een avondmens, of je bent een snoozer. De avondmensen onder ons worden liever pas tussen negen en elf uur ’s ochtends wakker. Alles daarvoor is volgens de slaapexpert zwaar voor het lichaam.

En de snoozers? Die brengen hun lichaam kennelijk in de war doordat ze elke keer aan een nieuwe slaapcyclus beginnen (door weer in slaap te vallen na de wekker) en daar weer uitgetrokken te worden na een paar minuten (als de wekker afgaat). Dat haalt je biologische klok behoorlijk overhoop volgens Smolders.

In beide gevallen heb je last van ‘slaapinertie’. Smolders in het artikel: “Dat houdt in dat je gewekt wordt op een moment dat je lichaam in zijn beste slaap zit: de diepe slaap of de droomslaap. Normaliter gaat je lichaam langzaamaan de trapjes uit die ‘kelder’ omhoog om te ontwaken, maar bij slaapinertie word je met een snok omhoog gerukt. Door je wekker, bijvoorbeeld.”

Kun je er iets aan doen? Ja en nee. Avondmensen kunnen niet ineens een ochtendmens worden, omdat dat in je DNA zit. Maar de snoozers onder ons kunnen er wel voor kiezen om meteen op te staan als de wekker gaat. Nog een paar dingen die je kunt doen volgens de slaapexpert:

Minder moe wakker worden doe je zo

Respecteer je biologische klok meer en ontwaak elke dag op hetzelfde tijdstip. Ja, ook in het weekend.
Word je vlak voor de wekker gaat wakker, ga er dan liever wat eerder uit. Kies je ervoor om toch in slaap te vallen, dan zul je midden in je slaapcyclus (die zo’n anderhalf uur duurt) gewekt worden.
Toch moe opgestaan? Maak jezelf dan wakker met licht en beweging. Ga bijvoorbeeld meteen naar buiten voor een wandeling of maak gebruik van lichttherapie.
Wat ook helpt: een vaste ochtendroutine. Doordat je elke dag dezelfde activiteiten uitvoert op hetzelfde moment, weet je lichaam dat het tijd is om wakker te worden.