Beter voor jezelf zorgen: 12 lessen van de oermens

Minder burn-outs, depressies en stress: het kan. Volgens deze experts moeten we daarvoor eens goed naar onze voorouders kijken. Twaalf tips om meer volgens ons natuurlijke instinct te leven.

We rennen onszelf voorbij om de hypotheek te kunnen betalen en het vooruitzicht van de eerstvolgende vakantie houdt ons overeind, stellen lifestylecoaches Bert Poffé en Kiki Nárdiz in hun boek Rewilding: herontdek je natuurinstinct. “We voelen dat het anders moet, alleen weten nog niet goed hoe dan.”

Nog altijd jager-verzamelaar

Onze behoeften lijken sterk veranderd sinds het einde van ons nomadenbestaan en de intrede van de landbouw. Maar eigenlijk zijn ze nog precies hetzelfde als tienduizend jaar geleden, blijkt uit een artikel van HLN. “Onze hersenen denken nog altijd dat we jager-verzamelaar zijn,” vertelt Nárdiz. “Wie uit de ratrace wil en welvaartsziektes een halt wil toeroepen, kan het best meer gaan leven zoals het voor de mens bedoeld was: in verbinding met de natuur.”

Meer leven volgens ons natuurlijke instinct: 12 experttips

Het heen en weer
In de ideale wereld zit je maximaal twee uur per dag, volgens Poffé. Dat is met een zittend beroep een uitdaging, dus tipt de expert om ‘actief te zitten’. “Ga op de grond zitten om te werken. Omdat dat ongemakkelijk zit, verander je voortdurend van positie. Of zet een krukje met je pc op een kast en werk staand.”
Met de seizoenen mee-eten
Volgens voedingsdeskundige Lily Joan Roberts zijn we niet gemaakt om het hele jaar door dezelfde groenten te eten. “Lokale seizoensgroenten bevatten de vitaminen die we op dat moment in het jaar nodig hebben en zorgen voor variatie in je dieet. In de zomer zijn dat vochtdragende groenten zoals komkommer, in de herfst en winter vitaminebommen zoals knollen.”
Schoenen uit
De oermens wandelde blootsvoets. Nádiz: “Schoenen hebben de taak van onze voeten overgenomen, met lage rugpijn en andere klachten tot gevolg. Talloze onderzoeken tonen de kracht van blootsvoets lopen aan. En belangrijker: je voelt het contact met de grond.” Gaat blootsvoets de paden op je te ver? Er zijn ook ‘barefootschoenen’: door de dunne zolen voelt het alsof je op blote voeten wandelt. “Als je voetspieren naar behoren werken, dan profiteert je hele lichaam daarvan,” vertelt Nádiz.
Ouderwets sporten
Sporten als uitlaatklep, voor mooie billen of een sixpack: vaak overbelasten we daar ons lichaam mee, volgens Poffé. “Als we de hele dag door zouden rondlopen, bukken, tillen, springen – bewegingen die we als jager-verzamelaar dagelijks maakten – zouden we beweging genoeg hebben.” Door tijdens je wandeling eens van de paden af te wijken, zal je vaker dit soort bewegingen moeten maken, tipt de coach. Of kies in plaats van de sportschool voor ‘natuurlijke’ sporten zoals zwemmen of klimmen.
Natuurlijk hapje
“Idealiter eet je dertig verschillende plantensoorten per week, die kun je op papier afvinken alsof je bingo speelt,” vertelt Roberts. Ook dienen we volgens haar elke dag alle kleuren van de regenboog te eten (ook bruin en wit tellen mee). De kleuren staan voor verschillende typen antioxidanten.
Heel even pauze
Elke Van Hoof is klinisch psycholoog en vindt één keer per jaar lang op vakantie gaan en verder maar doorploeteren ongezond. “We hebben meer behoefte aan kleinere pauzes gedurende de dag, die niet langer dan twee minuten hoeven te duren en ons ademruimte geven. Kleine sportpauzes, een ademhalingsoefening tussendoor of gewoon iets helemaal anders doen dan waar mee je bezig was,” vertelt ze.
Wild
“Wat je zelf teelt, smaakt beter en is gezonder,” vertelt Roberts. En dat kan ook klein – want niet iedereen heeft tijd en ruimte voor een moestuin. Een plantje met munt is ook al goed. Volgens Roberts gaat het om de verbinding die je voelt met je eten. Daarbij is het heel gezond om je maaltjes aan te vullen met wilde planten zoals weegbree. “Dat groeit bijna overal, en bevat dezelfde geneeskrachtige bestanddelen als het populaire echinacea. Als je erop let, zie je dat er veel eetbare planten in je omgeving groeien. Pluk tijdens je volgende wandeling een paar dennennaalden en trek er thee van. Bomvol vitamine C.”
Emmertjes water halen
Nárdiz: “Zuiver water is een basisbehoefte. Bronwater is super, want dat is levend. Als wij tijd hebben, gaan we met onze flessen naar een natuurbron in Heverlee. Zo zijn er verschillende bronnen ter wereld waar je gratis water kunt halen. Fysiek bezig zijn met water halen, geeft je dat jager-verzamelaarsgevoel.”
Zoek het rode licht op
En dan bedoelen de experts niet de Amsterdamse Wallen, maar ‘natuurlijk’ licht zoals een haardvuur of kaarsen. “Wanneer het buiten donker wordt, begint ons lichaam slaaphormonen aan te maken. Kunstmatig licht verstoort dat, met slaapproblemen of -tekorten als gevolg,” vertelt Nárdiz. Werk je ’s avonds? De meeste computers hebben tegenwoordig een avondfunctie waarmee je het blauwe licht wat geler maakt. Poffé tipt nog: “In plaats van tv te kijken, kun je lezen bij het haardvuur of, als het kan, een vuurschaal maken in de tuin.”
Tijd voor een maaltijd
“Als je heel gezond eet maar altijd on the go, neem je weinig voedingsstoffen op,” vertelt Roberts. We zijn volgens de deskundige gemaakt om rustig te zitten als we eten. Sta stil bij wat je eet – zonder telefoon, boek of laptop erbij. En vraag jezelf af wat je proeft, ruikt, voelt.
Herken stresssignalen
Een overvloed aan stress maakt ons ziek, maar stress op zich is niet slecht, volgens Van Hoof. Het geeft aan dat er iets niet helemaal goed gaat in je lichaam. “Je hoeft er dus niet bang voor te zijn of weg voor te lopen. Beter is leren hoe je een stresssignaal herkent.” Volgens Van Hoof is hoofdpijn meestal een eerste indicator dat er iets mis is.
Doelbewust
Tot slot heeft ‘natuurlijk’ leven een doel, volgens de klinisch psycholoog. Vaak komen burn-outs en stress voor bij mensen die het doel even kwijt zijn, of juist aan te veel eisen willen voldoen. Dit kan leiden tot leven op de automatische piloot en de dagelijkse sleur. Door je af te vragen waar je goed in bent en waar anderen jou voor nodig hebben, kun je erachter komen wat jij belangrijk vindt. “Mijn doel was jarenlang: een veilige haven voor mijn kinderen zijn. Zo’n doel verandert soms gedurende de jaren en hoeft niet altijd groots,” aldus Van Hoof.