Het aantal burn-outs en psychische problemen lijkt te stijgen, vooral onder de jongere generaties. Zijn millennials ‘gewoon watjes’ of komt door de maatschappij die steeds hogeree eisen stelt?
Tekst Sjoukje van de Kolk Fotografie Brooke Cagle/Unsplash
Gepubliceerd op 25 oktober 2024
Neurobioloog Brankele Frank kreeg zelf twee keer een burn-out. Ze leerde dat je gevoelens wegstoppen niet helpt. Om te herstellen moet je er juist naar luisteren. In een interview met Flow gaat ze in op de vraag of een burn-out vaker voorkomt bij millennials, en hoe dat zit.
Veel mensen krijgen tegenwoordig een burn-out. Wat zegt dat over de tijd waarin we leven?
“Op zich is het fenomeen in de loop van de geschiedenis al veel vaker beschreven. De afgelopen eeuwen werd het neurasthenie genoemd, brain fog, English malady of americanitis. Het kwam voor in alle lagen van de samenleving. Maar inderdaad, de laatste jaren zijn er weer erg veel mensen met burn-outsymptomen.
Daar zijn verschillende verklaringen voor. De technologie, waardoor we voortdurend aanstaan, speelt een rol. Verder is er meer concurrentie door de globalisering. Er wordt meer naar uiterlijk dan naar innerlijk gekeken. Het gaat om snelheid in plaats van bedachtzaamheid of nuance. Status lijkt soms belangrijker geacht dan gezondheid, of verbinding met een ander.
Met name jongeren ervaren erg veel prestatiedruk. Wel twintig procent gaat eronder gebukt, en bijna de helft van alle studenten had in het afgelopen jaar een psychische kwetsbaarheid, becijferde het Trimbos-instituut.
Het leven zoals we het denken te moeten leiden is veeleisend. Zo erg dat we aan onszelf voorbijgaan. Daarnaast zijn we minder afgestemd op onze lichamelijke signalen, die aangeven welke behoeftes je hebt en waar je grenzen liggen. Op zich is iedereen zelf verantwoordelijk voor zijn eigen gezondheid, maar de maatschappij en de bijbehorende waarden spelen hier zeker een rol in.”
Komt een burn-out eigenlijk meer dan gemiddeld voor bij millennials, die zijn opgegroeid met het idee dat alles maakbaar is?
“Zou kunnen. Het helpt niet om te denken dat alles maakbaar is, want dat ís het niet. Je bent voor een groot deel gedetermineerd geboren: je bent in een bepaald gezin opgegroeid, met bepaalde genen, financiële mogelijkheden, een sociale klasse. En je hebt een bepaalde hoeveelheid pech in je leven. Natuurlijk zijn er mensen die zich daardoorheen boksen, maar wie dat niet lukt, kun je daar niet zelf verantwoordelijk voor houden.
Bij de volgende generatie lijkt het gelukkig minder een taboe om open te zijn over psychische problemen en je kwetsbaar op te stellen. Generatie Z geeft ook aan niet alleen maar keihard te willen werken. Oudere generaties bestempelen dat vaak als luiheid, terwijl je ook kunt zeggen dat deze jongeren beter zijn in prioriteiten stellen.”
Hoewel iedereen dus zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen mentale gezondheid, kan het idee van een maakbare wereld wel extra invloed hebben op de mens en dus ook op millenials. Watjes? Dat zijn ze absoluut niet.
