Een mens verandert met de seizoenen mee. In de zomer ben je energieker, actiever en scherper. Als de dagen kouder worden, ben je trager en verlies je focus. Of maken we onszelf dat wijs?
Volgens de wetenschap zou ons brein anders werken in de winter dan in de zomer. Door de korte dagen worden we somberder en slomer. Maar dat blijkt niet helemaal waar te zijn, zo suggereert ander wetenschappelijk onderzoek.
Het effect van de winter
De Noors-Britse hoogleraar psychologie Tim Brennen verhuisde in de jaren negentig van de Franse Alpen naar het Noorse dorpje Tromsø, voor een baan aan de noordelijkste universiteit ter wereld, 350 kilometer boven de poolcirkel. In de zomer gaat de zon er niet onder en in de winter komt ie niet op. De verhuizing inspireerde de hoogleraar om te analyseren wat donker en licht met een mens doen.
Dat resulteerde in het onderzoek Arctische cognitie, waarbij honderd mensen boven de poolcirkel in de zomer en winter werden getest op hun cognitieve vermogen. Wat bleek? Net zoals de menstruatiecyclus lijkt de cyclus van de seizoenen de stemming te beïnvloeden, maar niet de cognitieve werking.
Een efficiënter brein
Naast het onderzoek van Brennen zijn er meer wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat de winter de hersenen niet nadelig beïnvloedt. Sterker nog: zowel uit het onderzoek van Brennen als andere onderzoeken blijkt dat de koude maanden ons brein juist goed doen.
“In de wintermaanden zijn we eigenlijk sneller of neurologisch efficiënter,” vertelt de hoogleraar aan het Amerikaanse platform Psyche. Zo laten de breinscans van een onderzoek aan de Universteit van Luik zien dat de hersenen in de zomer meer zuurstof gebruiken bij het voltooien van cognitieve taken, wat erop lijkt te wijzen dat je brein ’s winters efficiënter te werk gaat, legt Brennen in het artikel uit.
Verander je perspectief
Het is dus eerder je perspectief op de winter waardoor je je trager en minder gefocust voelt dan de winter zelf. “In de winter plan en ontwerp ik, in de lente beweeg ik,” sprak de Amerikaanse dichter en zanger Henry Rollins, en dat lijkt een mooie manier om naar de donkere, koude maanden te kijken. Fantaseer, bedenk, ontwerp, reflecteer, leer iets nieuws en gebruik dat levendige brein.
Meer lezen
- Geruststellende woorden voor als je last hebt van de winterdip.
- 5 lessen uit Winteren van Katherine May.
- Hierom is het juist in de winter belangrijk om naar buiten te gaan.
Tekst Lisanne van Marrewijk Fotografie Getty Images/Oleg Breslavtsev
Gepubliceerd op 13 januari 2024
