In de zomer waarin Astrid van der Hulst een beetje melancholiek was, las ze een boek dat haar nieuwe inzichten gaf. Over hoe je wat minder bezig kunt zijn met de blik van anderen, bijvoorbeeld. Hoe doe je dat?
Het was vorige zomer, en ik was een beetje melancholiek. In plaats van verstandige dingen te doen als je niet zo lekker in je vel zit (wijn drinken, taart bakken, zwemmen, de slappe lach krijgen met vrienden) scrolde ik door Instagram. Ik zag mensen die allemaal wisten hoe ze hun leven moesten inrichten, zo leek het. Onzin natuurlijk, maar op wankele dagen zijn social media een meedogenloze fuik.
“Ik heb Insta eraf gegooid,” vertelde een vriendin. Daar begon ik ook maar eens mee, en ik kocht het boek Wie ben ik als niemand kijkt van Liesbeth Woertman.
Altijd een oordeel
Wat Liesbeth in haar boek heel mooi uitlegt, is dat we opgroeien in een wereld waarin we elkaar de maat nemen. Er is altijd die blik van de ander waar je je bewust van bent.
Al in de puberteit maken we ons druk over of ons lichaam wel voldoet aan de norm, en of we wel of niet bij een bepaalde peergroup (willen) horen. Daarna roepen je keuzes altijd reacties op. Kies je voor een carrière? Heb je een kinderwens? Hoe richt je dat in? Weer een ronde verder voel je, terecht of onterecht, weer die blik. Heb je het gemaakt? Of moet je rond zien te komen van weinig? Heb je een druk sociaal leven, of juist behoefte aan stilte?
Altijd verhoud je je tot een netwerk dat een oordeel lijkt te hebben of een label aan jouw handelen hangt. Het is moeilijk om je daarvan los te maken. En social media vergroten dat oordeel nog eens met factor honderd.
Wat denken anderen?
Vaak vul je al die oordelen grotendeels zelf in. Ik kan ze zo verzinnen, want daar ben ik goed in. Ik kijk vaak naar mezelf via de blik van de ander. Die blik vraagt dan: volg je wel een logische route? Ben je niet een beetje te oud voor die nieuwe studie? Word je ooit zo goed in dit vak als in je vorige? Die blik verzint dat de hulp de voordeur opent en denkt: gaan we weer naar dat rommelige huis voor een kansloos uurtje schoonmaken. Iemand in de straat denkt vast: ach, daar fietst ze, wat ziet ze er weer moe uit vandaag. Mijn moeder denkt misschien: wat is Het Plan? Die blik, zo zie je, is vaak een negatieve. Nooit verzin ik eens woehoe-verhalen.
Liesbeth Woertman legt in haar boek uit dat ouder worden ook betekent: loslaten wat anderen van je verwachten of vinden. En dat triggerde me. Want hoe meer ik daarover na ging denken die zomer, hoe meer ik erachter kwam dat ik vooral bezig was met wat anderen van me denken. Het is mijn valkuil in onzekere tijden.
En juist nu, zo las ik, kun je het als een enorme vrijheid zien dat dat dus echt niet meer hoeft. Als je je ego, dat showen, die buitenkant nu eens laat voor wat ie is, geef je jezelf de kans om te ontdekken wat je nooit eerder zag. En de echte versie van jezelf te worden.
Weg met dat buitenkantgedoe
Aha! Een deel van mijn somberte was dat ik vond dat ik een volwassen leven moest leiden, en niet dat zoekende, dat nu even aan de hand was. Maar van Liesbeth mocht dat buitenkantgedoe, dat wat de ander ervan zou vinden, nu voor eens en altijd in de kast. De echte versie van mezelf. Dat was Het Plan!
Terwijl ik terugkwam van mijn dagelijkse zwempartij, las ik verder in haar boek. En nam ik een aantal tips ter harte, die ik nog steeds opvolg:
Minder bezig zijn met de blik van anderen: 4 tips
- Ga van social media af. Na heel veel jaren en veel lol en inspiratie was ik er opeens klaar mee. Ik merkte dat ik bij het plaatsen van een post steeds meer naar mijn leven ging kijken door de ogen van een ander. Deed ik wel interessante dingen? Was dat bijschrift wel grappig? Was die vakantielocatie niet te shabby? En als ik eerlijk ben, veranderde ik in een klein kind als er weinig likes waren of niemand een reactie achterliet. Liesbeth noemt het: ‘Durf zonder applaus te leven.’
- Kijk minder in de spiegel om jezelf te controleren. Liesbeths stokpaardje ‘je niet meer druk maken om een schoonheidsideaal’ geeft ruimte om te leven vanuit wat er echt toe doet. Waardeer je lichaam om wat het kan, als een wonder, in plaats van als een ding of een object dat aan bepaalde eisen moet voldoen.
- Stop met altijd aardig gevonden willen worden. Liesbeth noemt het zelfs behaagzucht, iets waar veel vrouwen mee worden opgevoed. Volgens haar gaat het ten koste van je ware natuur. Wat deze tip me oplevert, is dat ik minder denktijd stop in het herkauwen van gesprekjes of situaties die niet helemaal lekker liepen.
- Vraag niet te veel advies, maar kies in plaats daarvan een rolmodel. Jij bent jij, in het advies van de ander zitten ook altijd de angsten, de begrenzingen en de opvoeding van die ander verstopt. Toen ik bijvoorbeeld aan mijn huisgenoot vertelde dat ik op een vakantiehuisje wilde gaan bieden, keek hij niet enthousiast. Hij heeft niets met vakantiehuisjes, is bezorgd over verborgen gebreken en ziet op tegen klussen. Hij raadde het me af. Ik besloot het advies naast me neer te leggen en te kijken naar een foto van de Finse kunstenaar Tove Jansson. Het is een van mijn lievelingsfoto’s, waarop ze zwemt voor een klein houten huisje waar ze elke Finse zomer doorbracht. Zij deed het toch ook? Dus ik besloot een bod uit te brengen. En ja, die verborgen gebreken zijn er. En ja, het klussen valt tegen. Maar het huisje heb ik.
Online training Goed zoals je bent
We hebben leuk nieuws: sinds dit voorjaar is Flow’s oprichter Irene ook hoofdredacteur van Psychologie Magazine en werken we vaker samen. Daarom kun je nu vier van hun online trainingen ook vinden op Schoolofflow.nl, en mag je ze met korting volgen.
Zo ook de online training Goed zoals je bent. In deze training leer je om jezelf te accepteren zoals je bent, mét al je imperfecties. Psycholoog Marjon Bohré helpt je in deze training om je perfectionisme los te laten en gezonde grenzen te stellen. En je krijgt het boek De moed van imperfectie van Brené Brown cadeau.
Meer lezen
- Minder op je mobiel: dit brengt het je als je je telefoon in een hoek gooit.
- Aaf: ‘Je kunt maar beter bezig zijn, dan bezig zijn met je zorgen maken.’
- Ouder worden: 4 inzichten over de leuke kanten ervan.
Tekst Astrid van der Hulst Fotografie Stocksy/Tana Teel
Gepubliceerd op 24 juli 2023, laatst bewerkt op 6 mei 2024