Tegenpolen in een relatie? Zo ga je om met de verschillen

Journalist Sara Madou is een piekeraar, haar vriend is juist goed in relativeren. Zij is precies, hij heel rommelig. Hoe vind je als tegenpolen een middenweg en voorkom je opgestapelde frustratie in je relatie?

Als hij urenlang online zoekt naar de mooiste hotels voor onze vakantie, haak ik al af na twee opties. Of als ik pieker over iets waar ik toch geen invloed op heb, en hij me met één opmerking weer met beide benen op de grond zet. Toch zijn we al jaren gelukkig samen – misschien juist omdat we tegenpolen in relatie zijn.

De onderlinge verschillen leverden vooral in het begin van onze relatie weleens problemen op, maar inmiddels ben ik er grotendeels aan gewend dat we niet hetzelfde zijn. Eerlijk gezegd lijkt dat me ook nogal saai, om het avond aan avond o zo eens te zijn met elkaar. Geef mij maar een pittige inhoudelijke discussie op z’n tijd, en eigenschappen of kwaliteiten die elkaar aanvullen.

Een roze bril

Aan het begin is vrijwel alles leuk aan de ander, maar vroeg of laat zakt die roze bril van je neus. Dan blijkt dat hij dan wel veel humor heeft, maar ook altijd te laat komt. Of dat jij goed kunt plannen, maar ook alles controleert. Tegenpolen kunnen elkaar goed aanvullen, maar ook stevig botsen. Volgens relatiewetenschappers John en Julie Gottman draait het er dan vooral om hoe je met die verschillen omgaat. Hun advies: probeer niet alles van de ander te willen veranderen, maar leer het verschil te herkennen tussen irritaties en fundamentele onverenigbaarheid.

Samen in het midden belanden

Als we nieuwe mensen ontmoeten, zijn we vaak geneigd juist te focussen op overeenkomsten. Bijvoorbeeld omdat je in de ongemakkelijkheid van een eerste ontmoeting vanzelfsprekend op zoek gaat naar onderwerpen waar je beiden in geïnteresseerd bent. Iedereen die ooit op een eerste date is geweest, weet hoe blij je dan kunt zijn met de ontdekking allebei een liefde te hebben voor film, Spaanse wijn of katten. Maar het is een misverstand dat iemand die op je lijkt, per definitie bij je past.

Iemand die op bepaalde vlakken heel anders is, kan juist een bijzonder waardevolle invloed op je hebben. Zo ben ik nogal een piekeraar die het liefst alle scenario’s nagaat voor dat ik een belangrijke beslissing neem. Mijn vriend is juist impulsief: hij maakt het liefst meteen een keuze. Samen belanden we meestal ergens in het midden. Ik kom met argumenten waardoor hij er wat beter over nadenkt, hij zorgt dat ik ook beslissingen met mijn hart durf te nemen in plaats van met mijn hoofd.

Elkaars goede punten versterken

Een partner die je tekortkomingen compenseert en je goede punten versterkt, kortom iemand die je leven verrijkt, dáár zou het om moeten gaan. En daarbij zijn onderlinge verschillen juist zo belangrijk. Als het om de goede gaat, tenminste. De Zwitserse psychiater Carl Jung had over tegenpolen in een relatie de volgende observatie: ‘Dat wat het diepst in onze psyche verborgen zit, kan alleen dankzij onze ontmoeting met tegenpolen tot leven komen.’ Oftewel: wie weet wat je over jezelf en de wereld ontdekt door open te staan voor een partner die anders lacht, beweegt, praat, werkt of denkt.

Dezelfde doelen

De Amerikaanse relatietherapeut Sheila Tucker deed onderzoek naar verschillen in karakters en eigenschappen binnen relaties. Ze concludeerde dat het vooral van belang is om als twee tegenpolen in een relatie toch overeenkomsten te hebben op gebieden waarbij een compromis lastig is. Denk aan dezelfde financiële doelen, geloofsovertuiging, seksuele voorkeur, communicatiestijl en toekomstplannen.

‘In een relatie werkt het vaak het beste als je dingen samen én apart doet’

Maar er zijn ook onderwerpen waarbij verschillen juist prima kunnen werken, mits je interesse toont in elkaars voorkeuren en de ander ondersteunt. In een interview stelt Tucker: “Mensen denken vaak dat je op elk aspect van je leven bij elkaar moet passen, maar een relatie werkt het vaak het beste als je dingen samen én apart doet.

Ook een extravert die met een introvert samen is, kan veel voordelen hebben. De extraverte partner kan de introvert helpen bij smalltalk en het ontmoeten van nieuwe mensen, terwijl de introvert laat zien dat een avondje thuis op de bank ook heerlijk kan zijn.’ Zo kun je als twee tegenpolen in een relatie, elkaar toch iets nieuws leren.”

Op zoek naar het passende puzzelstuk

Toch kunnen onderlinge verschillen ook problemen opleveren. De Amerikaanse huwelijks- en relatietherapeut Renee Baron schreef er een interessant boek over dat helpt om hiermee om te gaan: Helemaal mijn type!

Baron: ‘In onze relaties voelen we ons vaak aangetrokken tot mensen die anders zijn dan wij. Instinctief hebben we de behoefte een partner te zoeken die het deel van ons heeft dat wij ‘missen’. Die verschillen zijn in het begin heel fijn en intrigerend. Maar nadat de nieuwsgierigheid eraf is, kunnen er strubbelingen ontstaan. Begrijpen wie jij bent, wat je voelt en wat het beste bij je past, kan dan volgens Tucker enorm helpen om elkaar weer te vinden.’

Nieuwsgierig naar elkaars binnenwereld

Als je dat eenmaal door hebt, kun je die onderlinge verschillen met goede communicatie beter leren overbruggen, zegt Robert Haringsma: “Meestal levert het pas écht spanning op als je de frustratie vanbinnen opbouwt en niet uitspreekt. Als je er samen over praat, kom je er vaak achter waaróm je partner doet wat-ie doet. We hebben vaak allerlei aannames over de ander zonder dat we écht weten hoe het zit.”

Volgens de Gottmans is het een misverstand dat gelukkige stellen geen conflict hebben. Succesvolle relaties draaien niet om gelijk zijn, maar om het willen begrijpen van de ander. En dat lukt beter als je verschillen bespreekbaar maakt zonder oordeel. Hun advies: ‘Focus op wederzijds respect en wees nieuwsgierig naar elkaars binnenwereld.’