Tijd is een constante bron van verbazing voor journalist Bernice Nikijuluw. Het lijkt wel te vervliegen, of soms ineens te versnellen. Ze komt eigenlijk élke dag een uur of twee tekort. Kan dat ook anders?
In mijn zoektocht naar antwoorden raak ik geïntrigeerd door de titel van een boek dat onlangs in het Nederlands verscheen: Tijd, en hoe die te besteden van James Wallman, met als ondertitel: De 7 regels voor rijke, gelukkige dagen. Ik word al meteen gegrepen door de inleiding, waarin Wallman een vergelijking maakt tussen het eten van junkfood en het verspillen van tijd.
We weten dat junkfood ongezond is en we weten ook echt wel dat lang tv-kijken, gamen of eindeloos op je mobiel zitten zonde van je tijd is. Maar hoewel we er tegenwoordig alles aan doen om ons eetpatroon te verbeteren, laten we ons leefpatroon maar een beetje voor wat het is. Terwijl het vullen van je tijd met lege ervaringen ook hartstikke ongezond is, vindt Wallman. Je raakt er uitgeblust en afgestompt van. In plaats van tijd te besteden aan ‘bullshitervaringen’ zou je er beter naar kunnen streven meer ‘superervaringen’ te hebben in het leven, want die zijn essentieel voor geluk en succes, zegt hij.
Bij het lezen van dat laatste denk ik wel: nu sla je door, James, met je succes. Maar zoals met veel zelfhulpboeken is het de kunst om eruit te halen wat jou aanspreekt, dus werd ik toch nieuwsgierig naar welke regels Wallman in gedachten had voor mijn toekomstige leven. Want – en ik ben het erg met hem eens – we hebben meer vrije tijd dan ooit, alleen lijkt dat niet zo. Ik heb in elk geval altijd het gevoel dat ik achter de feiten aan hol, en volgens Wallman ben ik niet de enige.
Stiekem hoop ik een aantal onfeilbare methoden aangereikt te krijgen om in één keer van mijn mobielverslaving af te komen, maar zo blijkt het niet te werken. Wat je als lezer wel krijgt, is een checklist waarmee je steeds kunt toetsen of je niet op de automatische piloot leeft. Je ‘ervaringsintelligentie’ wordt hierdoor stukje bij beetje verhoogd. Oftewel: op den duur leer je welke bezigheden zonde van je tijd zijn en welke je echt wat opleveren.
Om die automatische piloot uit te schakelen, is het zaak om regelmatig nieuwe ervaringen op te doen, zodat je wordt uitgedaagd en dingen meemaakt die blijven hangen – je ‘maakt’ nieuwe herinneringen. Daar krijg je energie van en je voorkomt dat de ene dag op de volgende lijkt. Lijkt iets wat je diep vanbinnen graag zou willen doen te moeilijk of omslachtig? Probeer je er dan toe te zetten om het juist wel te doen, dan is de beloning des te groter.
Tijd tekort als smoesje
Zelf zou ik graag tijd maken voor een paar dingen die ik al even op de lange baan aan het schuiven ben, met het excuus dat ze te tijdrovend zijn: op bezoek bij een oude tante, naar een museum en een reportage maken met een bevriende fotograaf.
Samen met haar heb ik een tijdje terug een artikel gemaakt over Amsterdammers die een speciale vriendschap met een reiger hadden opgebouwd. Ik vond het spannend om aan te beginnen – aanbellen bij wildvreemden vind ik eng – maar uiteindelijk bleek het een van de leukste dingen die ik in mijn werkende leven heb gedaan. Juist vanwege de kick dat het ons toch maar is gelukt.
Inmiddels hebben mijn vriendin en ik wel tien nieuwe ideeën op de plank liggen, maar het komt er maar niet van om ze uit te voeren, en dat ligt helemaal aan mij. Ik weet dat ik mezelf een schop onder mijn kont zou moeten geven om in actie te komen, maar toch weten andere taken die om voorrang strijden steeds te winnen. Bovendien: ik héb het toch ontzettend druk, dat is toch geen smoesje?
Dat is het wel, zegt de Amerikaanse timemanagement-expert Laura Vanderkam tijdens haar TED Talk. Als je beweert dat je ergens geen tijd voor hebt, betekent het dat het geen prioriteit voor je heeft, anders zou je er wel tijd voor vinden. Tijd is namelijk erg elastisch, stelt ze. Dat blijkt wel wanneer er iets onverwachts gebeurt wat onmiddellijke actie vergt, zoals een lekkage in je huis. Dan los je het op, ook al kost het je uren – die je wonderlijk genoeg zomaar blijkt te vinden.
Uren die je best aan iets leuks zou kunnen besteden in de weken dat er zich geen rampen voordoen. Eigenlijk zou je alles wat je graag zou willen doen, moeten benaderen als die lekkage: er gewoon tijd voor vrijmaken. Het zijn dit soort simpele inzichten waar ik wat aan heb.
- Het complete verhaal vind je in Flow 2.
Tekst Bernice Nikijuluw Illustratie Valesca van Waveren
