Deze tekenen kunnen erop wijzen dat je (te) streng voor jezelf bent

We hebben een strenge stem nodig om onszelf te motiveren, denken we, en dus leggen we de lat hoog en zijn we kritisch op onszelf. Maar dat is niet helemaal waar, zeggen experts.

“Een van de grootste problemen is dat we geloven dat we zelfkritisch moeten zijn om onszelf te motiveren,” vertelt communicatiewetenschapper Kristin Neff. Maar dat helpt volgens de onderzoeker niet: “Onderzoek toont aan dat zelfkritiek er juist voor zorgt dat je bang bent om te falen en het vertrouwen in jezelf verliest.”

Die strenge stem

Wie streng tegen zichzelf is, beschouwt die zelfkritiek doorgaans ook als gerechtvaardigd, laat psycholoog Alice Boyes weten aan Psychology today. En dus zijn we ons vaak niet bewust van onze eigen strenge woorden.

Volgens Boyes wijzen de volgende tekenen erop dat je wat liever voor jezelf mag zijn.

Je bent boos op jezelf als je een fout maakt die weinig tot geen gevolgen heeft. Bijvoorbeeld als je een glas kapot laat vallen of fruit koopt dat rot blijkt te zijn. Wat helpt? Boyes: “Stel grenzen voor jezelf. Zoals: aan fouten die minder dan vijf euro of tien minuten kosten, verspil ik geen tijd.”
Je blijft jezelf bekritiseren nadat je een fout hebt hersteld. Als je hebt gedaan wat je kon om de fout te corrigeren, zit zelfkritiek alleen maar in de weg. “Realiseer je dat je zelfkritiek je motiveert om je fouten te herstellen, maar sta jezelf ook toe om het naast je neer te leggen als je dat hebt gedaan,” zegt Boyes.
Je komt niet aan selfcare toe, omdat andere dingen steeds belangrijker zijn. Voor veel mensen herkenbaar. Vaak zijn er dingen waar je wel tijd voor maakt (die sportles of een gezonde maaltijd koken) en waar je te weinig aan toekomt (tien minuten pauze tijdens het werken). Probeer in te zien wat je al goed doet en waar je wat selfcare kunt toevoegen.
Je vindt het je eigen schuld als iemand je onaardig behandelt. Als je iets hebt afgeleverd wat niet goed is, ligt dat aan jou en niet aan de communicatie van de ander, om maar een voorbeeld te noemen. Wat volgens Boyes helpt is om een middenweg te vinden in de verantwoordelijkheid die je in zo’n situatie neemt. Als je altijd honderd procent verantwoordelijkheid pakt, probeer dan eens de helft te nemen en te beseffen wat van de fout bij de ander ligt.
Je zet altijd een stap extra. Jezelf pushen is goed, maar ook vermoeiend. “Je kunt dit patroon doorbreken door eens niet die stap extra te zetten,” vertelt de psycholoog. “Steeds als je merkt dat er niets ergs gebeurt, wordt het makkelijker om perfectionisme los te laten.”
Je hebt het gevoel dat je faalt, ook al heb je alles goed op orde. Als je naar je leven kijkt en alleen ziet wat niet goed gaat (in plaats van wat wel goed gaat), helpt het volgens Boyes om jezelf af te vragen hoe jouw leven eruitziet door andermans bril. Geef jezelf de credits die anderen jou geven.
Je hebt begrip voor andermans fouten, maar vindt die van jezelf niet oké. “Vraag jezelf af wat je tegen een vriend in een vergelijkbare situatie zou zeggen, en zeg dat ook tegen jezelf.”