Sterke behoefte hebben aan een winterslaap, moe en somber zijn. Tijdens de koude maanden krijgen sommige mensen last van een Seizoensgebonden Affectieve Stoornis (SAD). Wat is het precies, en belangrijker: wat kun je ertegen doen?
SAD is meer dan een ‘gewone winterdip’, blijkt uit dit artikel van The Washington post waarin deskundigen over dit onderwerp aan het woord komen. Volgens hen lopen vrouwen, jongeren en mensen bij wie depressie in de familie voorkomt meer kans op een winterdepressie. Klachten kunnen tot wel vijf maanden duren. Gelukkig zijn er dingen die je ertegen kunt doen, volgens experts.
Seizoensgebonden Affectieve Stoornis: wat zijn de kenmerken?
De afkorting van deze kwaal is erg toepasselijk. Neerslachtigheid is namelijk een veelvoorkomende klacht bij SAD, in het Engels Seasonal Affective Disorder. Andere aanwijzingen kunnen zijn:
- Er vindt een verandering plaats in je slaappatroon: de meeste mensen gaan overmatig slapen.
- Je verlangt meer naar koolhydraten, dit kan tot overeten en gewichtstoename leiden.
- Een winterslaap klinkt erg verleidelijk: je trekt je terug en vermijdt het liefst sociale activiteiten.
SAD: hoe komt het?
Er is geen eenduidige oorzaak. Voor sommige mensen heeft het sombere weer een negatieve psychologische associatie, volgens deskundigen. Maar uit onderzoek blijkt ook dat een vermindering van zonlicht tot stemmingsverandering leidt.
Ook de temperatuur kan van invloed zijn, al is nog niet duidelijk waarom. “Het kan zijn dat lage temperaturen een direct effect hebben, of het kan zijn dat we bij koud weer minder naar buiten gaan en weinig aan daglicht worden blootgesteld,” zegt Ruth Benca, hoogleraar psychiatrie en gedragsgeneeskunde aan de Wake Forest University School of Medicine.
Door een gebrek aan licht kan ons circadiaans ritme worden verstoord. Hierdoor raken bepaalde hormonen – cortisol (stresshormoon), melatonine (slaapstof) en serotonine (gelukshormoon) – uit balans. Dit maakt sommige mensen kwetsbaarder voor een depressie, volgens Benca.
Seasonal Affective Disorder: wat kun je ertegen doen?
Benca raadt af om zelf de diagnose te stellen. Het is in haar woorden ‘belangrijk dat mensen die denken dat ze SAD hebben, een deskundige raadplegen, die voor de juiste behandeling kan zorgen.’
- Lichttherapie is een veelgebruikte behandeling. Hierbij word je door een speciale lamp blootgesteld aan kunstmatig daglicht. Meestal ’s ochtends, maar soms kan het juist helpen om ’s avonds extra licht mee te pakken. Het is verstandig om dit met een arts te bespreken.
- Ook het opstellen van een dagschema kan helpen. Door een vast ritme te creëren als het gaat om slapen, eten, werken, sporten en sociale activiteiten, kan de verstoring van je circadiaanse ritme verminderen.
- Ten slotte kan het gebruik van antidepressiva of het volgen van cognitieve gedragstherapie helpen om minder ‘sad’ te zijn.
Meer lezen
- In therapie? Waarom het verhelderend werkt.
- Let it go: drie (wetenschappelijk bewezen) manieren om een gewoonte te doorbreken.
- Zeven keer wat je niet wilt horen als je depressief bent.
- Waarom ‘dankbaarheid opschrijven’ je minder somber kan maken.
Tekst Ruby Wijdenbosch Bron The Washington post Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 3 februari 2023, laatst bewerkt op 17 november 2023
