Rouwen: vertrouw op je kracht

We weten dat de dood onherroepelijk deel uitmaakt van het leven, maar toch praten we er liever niet over. Daarmee doen we onszelf tekort, zegt psychotherapeut Julia Samuel, die zich al 25 jaar bezighoudt met rouwen.

Vindt u dat we als maatschappij te weinig stilstaan bij de dood?

“Heel lang kon de dood je op ieder willekeurig moment overvallen: vrouwen stierven in het kraambed, de meest afschuwelijke ziektes waartegen niks gedaan kon worden eisten hun tol. De dood maakte daarom een groot onderdeel uit van het leven. Nu wordt hij weggestopt in ziekenhuizen. Als iemand ziek is, rekenen we erop dat de dokter hem weer beter zal maken.

We leven langer en gezonder, en denken diep in ons hart dat we de dood te slim af zijn. Totdat we zelf doodgaan, of iemand in onze omgeving, en blijkt dat we er helemaal niks over te zeggen hebben. De dood – en het rouwproces na de dood van een geliefde – is het ultieme controleverlies en dat vinden we tegenwoordig heel moeilijk. Dus ja, ik denk dat we te weinig stilstaan bij de dood en er daardoor minder goed mee omgaan dan vroeger.”