Een langdurige verkoudheid, doodmoe zijn of algehele malaise: soms blijf je maar kwakkelen. Niet ‘ziek genoeg’ om thuis te blijven, maar je hebt ook geen puf om de dagelijkse verplichtingen te tackelen. Moet je je ziekmelden of doorgaan?
Het voelt dubbel: in bed blijven als je je wel belabberd voelt, maar niet écht gevloerd bent door een griep of andere fikse klachten. Dus ga je toch, met frisse tegenzin, aan de bak. Want als je eraan toegeeft, word je misschien wel echt ziek. Of word je nu juist beroerder als je maar doorgaat?
Ziekmelden of doorgaan?
Vooropgesteld weet je zelf natuurlijk het beste hoe je je voelt, en of je in staat bent om dagelijkse activiteiten te doen. Maar vaak zorgt een groot verantwoordelijkheidsgevoel, ‘niet willen aanstellen’ of schuldgevoel ervoor dat we doorgaan, ook al voelen we ons niet lekker. Toch kan het soms beter zijn om wel onder de wol te blijven. Desondanks blijkt uit onderzoek door vakbond CNV dat meer dan de helft van de bevolking toch gaat werken bij ziekte, of zich te snel beter meldt.
Naast het feit dat je met griepklachten anderen kunt besmetten, is het ook voor jezelf beter om goed uit te zieken. Als je je (nog) niet helemaal kiplekker voelt, ben je namelijk vatbaarder voor andere infecties, zoals een oor- of longontsteking, schrijft Gezondheidsnet.
‘Als ik het negeer, voel ik me prima’
Thuisblijven betekent niet dat je die griep, hoofdpijn of verkoudheid een vrijbrief geeft om je nog zieker te maken. Toch voelen veel mensen zich pas echt beroerd als ze eraan toegeven. Dat kan volgens deskundigen te maken hebben met de stresshormonen die klachten kunnen onderdrukken tijdens het dagelijkse leven. Daarom worden mensen soms ook ziek als ze vakantie hebben, de stress valt weg: ‘vrijetijdsziekte’, zoals onderzoeker, hoogleraar en klinisch psycholoog Ad Vingerhoets het fenomeen al in 2003 noemde.
“Als je moe of verkouden bent, pijn hebt, maar nét niet ziek bent, wil je lichaam je toch een signaal geven. Het heeft energie nodig om te herstellen. Het is dan verstandig om rustiger aan te doen,” vertelt psycholoog Marjolein Assendelft. Daarnaast maakt stress je vatbaarder voor (griep)klachten, zo is in diverse onderzoeken bewezen, dus als je maar blijft doorrennen kun je je zieker gaan voelen of nog langer kwakkelig.
Wanneer moet je er juist doorheen?
Volgens Assendelft is het wel belangrijk om onderscheid te maken tussen griep- of oververmoeidheidsklachten en depressieve klachten of de winterdip. “Waar je bij ziekte en oververmoeidheid rustiger aan moet doen, is het advies bij depressie en winterdips om dingen te blijven doen waar je plezier, ontspanning en voldoening uit haalt. Werken, bewegen, hobby’s.” Dat is omdat een winterdip of -depressie sommige mensen heel moe en passief maakt, wat volgens Assendelft de klachten juist alleen maar versterkt.
“Kijk naar wat je lijf nodig heeft en wat het misschien heeft gemist de afgelopen tijd,” zegt de psycholoog. “Heb je genoeg voor jezelf gezorgd de laatste tijd? Gezond gegeten, bewogen, naar buiten geweest, ontspannen? Zo niet: ga daar dan mee aan de slag. Wel rustig aan, want je moet ook geen stress krijgen van alles wat je moet doen ‘om jezelf weer gezond te krijgen’.”
Meer tips voor wie maar blijft kwakkelen
- Geef toe aan (over)vermoeidheid, verkoudheid of griep. Assendelft: “We zijn zo gewend dat we overal invloed op hebben en alles kunnen voorkomen. Maar ziek zijn hoort er soms gewoon bij.”
- Meld je dus gewoon af als het niet gaat of je je een poos belabberd voelt. Vind je dat lastig? Zo ga je om met dat schuldgevoel als je tijd voor jezelf neemt.
- Ga na of je genoeg vitamines en mineralen binnenkrijgt, en vul eventueel aan met supplementen.
- Drink anderhalf tot twee liter vocht per dag.
- Ziek zijn betekent niet dat je ‘voor pampus in bed moet liggen’. Zeker doen als je je echt heel beroerd voelt, maar ziek zijn betekent ook gewoon: kalm aan doen. Ook als dat voor jou betekent dat je nog wel een rustige hobby kunt uitoefenen, boodschap moet doen of was wilt draaien. (En nee, als je die dingen kunt doen, betekent dat dus niet dat je beter bent.)
- Probeer ook als je alleen maar wilt liggen, toch af en toe vijf of tien minuten te bewegen. Ga niet sporten: dit zorgt weer voor het stresshormoon.
- Meer tips en adviezen bij griep vind je op Thuisarts.nl.
Meer lezen
- Marjolein Assendelft is psycholoog en gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en ACT.
- Hoe ga je om met (chronische) ziekte? 5x tips en inzichten van een huisarts.
- Werkt magnesium tegen stress? Dit zegt de wetenschap.
Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 15 januari 2024 Laatst bewerkt op 21 oktober 2024
