Angst, frustratie, jaloezie; het zijn voorbeelden van negatieve gevoelens die we liever niet ervaren, maar die ons wel wat leren. En inzien wat het je brengt, verzacht de emotie.
Het liefst zweven we allemaal zorgeloos door het leven heen. Je weet wel, een beetje zoals in het begin van de Barbie-film. Maar precies zoals diezelfde film laat zien, is dat best onrealistisch. Want vaker dan je lief is, zit het leven in de weg. En dat is eigenlijk maar goed ook.
Het leven bestaat uit negatieve gevoelens
Gevoelens zijn onze reacties op emoties die we ervaren, zoals boosheid, schaamte of schuld, schrijft PsychologyToday. Maar dat een emotie of gevoel negatief is, wil niet zeggen dat het er niet mag zijn. Integendeel. Alle emoties en gevoelens zijn onderdeel van het leven én het overleven.
Het gaat er dan ook niet om dat je negatieve emoties en gevoelens vermijdt, maar dat je begrijpt waar ze vandaan komen en hoe je er op een positieve manier mee omgaat.
Het nut van negatieve gevoelens
Het spectrum van emoties is stiekem best een complex geheel. Pak er maar eens een emotiewiel bij. Pas dan merk je op wat er allemaal in je om kan gaan, wat de relatie tussen die emoties is en dat het eigenlijk heel logisch is dat je niet de hele dag vrolijk en optimistisch bent.
Tip: een emotiewiel is een handige tool als je moeite hebt om wat je voelt onder woorden te brengen.
Informatie geven
Eén van de redenen dat er op een dag verschillende emoties omhoog komen, is omdat ze je wat vertellen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek uit 1996. Emoties zijn informatie, met name de negatieve varianten. Ze helpen om je omgeving te beoordelen: is het hier veilig? Een negatieve emotie maakt je alert en laat je realiseren dat er iets niet helemaal pluis is.
Motiveren
Negatieve emoties zetten je ook aan tot actie. Ze motiveren je om je gedrag aan te pakken en een beter mens te worden, schrijven onderzoekers Robert Biswas-Diener en Todd Kashdan in hun boek met de toepasselijke naam The Upside Of Your Dark Side. Zo kunnen jaloerse gevoelens je motiveren om nog beter je best te doen.
Gebruik je emoties
Emoties en gevoelens zijn dus een soort gereedschap dat je helpt om jezelf een weg door onze toch ietwat gekke wereld te banen. Geen teken van zwakte dus; eerder een teken van kennis. Je lichaam vertelt je iets.
Stop je negatieve emoties dan ook niet weg, maar gebruik ze als richtingaanwijzer. Elke emotie komt immers met een doel. Laat ze je helpen om het leven beter te begrijpen. Als je wordt overweldigd door gevoelens van angst, paniek of schuld, vraag jezelf dan af wat daarachter schuilgaat. Reflectie helpt om het nut achter de emotie te onderzoeken.
- Waar komen deze gevoelens vandaan?
- Wat vind ik er niet leuk aan?
- Welke positieve aspecten zijn er?
- Hoe beïnvloeden ze mijn mening of gedachten?
- Hoe belangrijk is de situatie voor me?
- Hoe verhoudt de situatie zich tot mijn waarden?
- Doet dit gevoel er nog toe als ik 80 ben?
Lees meer
- Waarom er niets mis is met een potje janken (en zo laat je emoties toe).
- Emotionele flexibiliteit (afstand nemen van gevoelens die in de weg zitten).
- Waarom je negatieve gedachten hebt (en hoe je ze loslaat).
Tekst Lisanne van Marrewijk Illustratie Seil Smith
Gepubliceerd op 16 september 2023
