Moederdag zonder moeder: hoe kom je die door?

Moederdag is een fijne gelegenheid om je moeder te laten weten wat ze voor je betekent. Maar wat als Moederdag niet zo’n leuke dag is? Als je niet tegen je moeder kunt zeggen dat je van haar houdt? Flow’s stagiair Marissa vertelt erover.

Een mailtje van een zangschool waar ik ooit lessen heb gevolgd: ‘Zing een lied speciaal voor je moeder op Moederdag!’ Het is weer zover. Het lijkt misschien alledaagse marketing, maar bij mij komt het toch even binnen. Inmiddels heb ik er wel mee leren leven dat mijn moeder er niet meer is. Ik leef inmiddels al langer zonder haar dan met haar. Maar dit soort mailtjes? Al die reclame? Daar word ik soms best een beetje chagrijnig van.

Vanzelfsprekend

Josephine Aerts, rouwbegeleider bij Met Liefde, kan zich dat wel voorstellen. “Juist de vanzelfsprekendheid van zo’n dag maakt het moeilijk. Uiteindelijk heeft iedereen een moeder, maar Moederdag suggereert dat bij iedereen die moeder er ook is.” Dat is helaas verre van waar: volgens het CBS verliezen jaarlijks ongeveer vierduizend jongeren onder de 25 jaar hun moeder. Daar komt nog een groep bij die bijvoorbeeld geen contact meer heeft met hun moeder. Of voor wie het niet mogelijk is om samen met de moeder te zijn, zoals bij kinderen die gevlucht zijn. Eerlijk, daar schrik ik van. Ook al voelt het af en toe zo, ik ben dus zeker niet alleen.

Standaard

Het verlies van mijn moeder is deel van mij, iets wat ik uiteindelijk heb kunnen accepteren en omarmen. Het maakt me wie ik ben. Waarom is die aanloop naar Moederdag dan juist zo confronterend? “Jongeren die te maken krijgen met een groot verlies, willen liever niet anders zijn,” zegt Aerts. De spijker op zijn kop – mijn gemis maakt mij anders. Alles wat ik om me heen zie, zorgt ervoor dat ik me realiseer dat ik niet aan een standaard voldoe. Dit wordt me links en rechts voorgehouden, zonder dat ik me daar altijd op kan voorbereiden. Natuurlijk zie je gelukkig niet alles, sommige bedrijven hebben zelfs de functie om je specifiek af te melden voor moederdagpromotie (top!). Me helemaal afsluiten kan alleen niet, want de billboards en cadeaus in de winkel kan ik niet vermijden. Dat hoeft ook niet, besef ik.

Vinger op de zere plek

Het blijft toch lastig om zo’n gevoelig onderwerp aan te snijden. Ik heb niet altijd zin in medeleven, en ik hoef al helemaal niet zielig gevonden te worden. Het enige wat ik wil, is even gehoord worden. Even mogen zeggen: hé, het is niet zo vanzelfsprekend. Als je wel een fijne moeder in je leven hebt, is Moederdag een mooie gelegenheid om daar even aandacht aan te besteden. Om haar te vertellen dat je haar waardeert. Voor mij is dat precies de vinger op de zere plek: ik kán dat haar niet meer vertellen. Wat niks verandert aan hoe trots ik op haar ben.

Ruimte

Aerts adviseert me mezelf de ruimte te geven voor mijn irritatie, voor mijn verdriet. Want die gevoelens zijn er nu eenmaal. “Dan komt er ook ruimte in je hoofd, en wordt het makkelijker om erover te praten.” Wat de ander op deze dag kan doen is vragen stellen. Dus ken je iemand voor wie Moederdag een moeilijke dag is, open dan juist het gesprek. Aerts: “Vaak vullen we al in voor anderen wat ze willen, maar je kunt beter vragen wat je kunt doen. Laten weten dat je aan iemand denkt is altijd fijn.” Volgens mij is dat precies waar het om gaat. Zo’n dag doet wat anders met mij dan met anderen, maar ik wil dat dat gevoel er ook mag zijn. Dat dat ruimte krijgt in alles wat Moederdag is.

Ritueel

Je hoeft de dag niet stilletjes voorbij te laten gaan. Door je eigen ritueel te volgen, kun je er toch aandacht aan besteden, zegt Aerts. “Kook bijvoorbeeld iets wat je moeder ook lekker vond, dan ben je er toch even mee bezig, en je troost jezelf ook meteen een beetje.” Ik besluit iets nieuws te proberen. Na me jaren boos op te sluiten, merk ik dat ik het juist fijn vind om even aan mijn moeder te denken en over haar te vertellen. Hoe sterk ze was, en hoe lief. Dat verdient ze, gewoon omdat ze mijn moeder is.