Missen wat er nog is
Ken je dat gevoel: je bent op een mooie plek en je doet iets leuks, en je wordt opeens overvallen door het gevoel dat je straks weg moet – terwijl je er nota bene nog bent. ‘Anticipatory nostalgia’ heet dit fenomeen. Journalist Hedwig Wiebes verdiept zich erin.
Treuren om wat er niet meer is terwijl je het nog steeds hebt, het voelt gek en ondankbaar. Waarom zou je? En het is helemaal niet mindful ook, want als je écht in het moment leeft, bestaat straks of morgen toch niet? Maar het gevoel is soms zo sterk. Ik ken het ook van vroeger: voelde ik me op zaterdagen zo vrij als een vogeltje, de zondagen waren met een grauwsluier bedekt omdat ik de dag erna alweer naar school moest. En later had ik het bij dat ene te gekke concert van Florence and the Machine in Paradiso, en ook die keer dat ik hemelse chocolademousse van zwarte truffel at. Momenten dat ik intens genoot en toen ineens niet meer, omdat ik me realiseerde dat er een eind aan zou komen.
Hoe weemoedig je je ook kunt voelen, het is niets om je zorgen over te maken, vertelt Tim Wildschut. Hij is hoogleraar psychologie aan de universiteit van het Britse Southampton en een van de pakweg tien mensen wereldwijd die sinds kort onderzoek doen naar dit verschijnsel. Binnen de wetenschap staat het fenomeen bekend als anticipatory nostalgia, oftewel een nostalgisch gevoel ervaren terwijl datgene wat je mist er nog is. “Dat vervroegde gemis is in feite het besef dat wat je meemaakt heel bijzonder is, en uniek. Je brein denkt op zo’n moment vooruit en herkent dat het iets is waar je later met veel plezier aan zult terugdenken. Je kunt jezelf dan bijvoorbeeld ook het signaal geven om een foto te maken of iets anders te doen waarmee je het moment kunt bewaren, zodat je het je later beter kunt herinneren.”
