Lijken schrijver Francine Oomen en Hoe overleef ik-personage Rosa op elkaar? “Mijn jeugd was de grote inspiratiebron”

Als puber was ze verlegen, eenzaam en vreselijk onzeker – en had ze graag de boeken willen lezen die ze later zelf maakte. Hoe kwam Francine Oomen aan de inspiratie voor haar nieuwste Hoe overleef ik-boek voor twintigers?

“Mijn jaren in Groningen, tussen mijn twaalfde en zestiende, zijn de grote inspiratiebron voor de Hoe overleef ik-reeks. Net als hoofdpersoon Rosa was ik als puber verlegen, eenzaam en erg onzeker, en ik had een grote fantasie.”

“Op mijn veertiende werd ik verliefd op een jongen, laat ik hem Jim noemen, die tijdelijk bij een echtpaar woonde dat in de jeugdzorg werkte. Zij namen mij onder hun hoede. Ze waren mijn veilige haven.”

Wat ze nooit wilde vertellen

“Toen mijn moeder op haar sterfbed lag, kwam ik erachter dat ze als kind jarenlang misbruikt is in de kerk door haar biechtvader. Ze was toen niet meer helder en werd gekweld door flashbacks waarvan iedereen dacht dat het ‘gewoon’ nachtmerries waren.”

“Ik had al lang het gevoel dat er iets aan de hand was in mijn moeders familie, maar ze heeft me nooit willen vertellen wat dat was. Na lang aandringen bij mijn vader deelde hij haar geheim met mij. Ik realiseerde me dat bij mij precies hetzelfde was gebeurd: tot dat moment had ik nooit iemand verteld dat ik in mijn puberteit ook seksueel misbruik ben, door de pleegouders van Jim.”

Kwalijk

“Mijn moeder kreeg waarschijnlijk van die pastoor aandacht en ‘liefde’, die ze nodig had als een-na-jongste uit een vaderloos gezin met acht kinderen in de oorlog. Net zoals ik liefde en aandacht nodig had omdat ik die thuis niet kreeg. Maar ’s nachts gebeurden er dingen die nooit hadden mogen gebeuren.”

“Het erge is dat ik het mezelf kwalijk nam, niet hen. Inmiddels weet ik dat die dynamiek vaak bestaat bij langdurig misbruik: de misbruikte kinderen bevinden zich in een afhankelijke en onbeschermde positie. Misbruik onder het mom van liefde.”

“Bij mij veroorzaakte het enorme zelfhaat, schaamte en eenzaamheid. Toen het misbruik afgelopen was, kreeg ik anorexia en boulimia. Niemand had het in de gaten, maar gelukkig heb ik het zelf weten te overwinnen.”

Patronen ontdekken

“In het jaar voor mijn moeders overlijden, 2014, ben ik in therapie gegaan. Ik begon patronen te ontdekken en wilde daar verandering in brengen. Ik had iemand nodig om me te helpen mijn blinde vlekken te zien. Ik kreeg in de gaten hoe en waarom onverwerkt trauma van generatie op generatie wordt doorgegeven.”

“Daar gaat Hoe overleven we? over. De geschiedenis herhaalt zich net zolang tot het verborgene gezien, erkend en doorvoeld wordt. Daarvoor moeten er monsters uit de kast en olifanten uit de kamer worden getrokken.”

Francine heeft deel twee van de Hoe overleef ik-reeks voor volwassenen aangekondigd en viert dit op 2 december in Carré met de voorstelling Survivalshow. Het hele interview met Francine Oomen lees je in Flow 10, het nummer dat 29 november (2023) uitkomt.