Kun je slecht tegen verandering? Dit zegt de psych erover (+ tips)

Je krijgt onverhoopt nieuwe taken op je werk, je wandelmaatje wil ineens liever een terras op of je gaat verhuizen. Groot of klein, verandering kan lastig zijn. Waarom zijn wij mensen niet gewoon wat veerkrachtiger? En hoe maak je verandering iets makkelijker?

“Omgaan met plotselinge verandering kan uitdagend zijn. Ook te veel veranderingen in korte tijd kunnen leiden tot het gevoel overweldigd te zijn,” vertelt psycholoog Judith Coenen. “Het is belangrijk te begrijpen dat weerstand tegen verandering normaal is en vaak voortkomt uit diepgewortelde psychologische en biologische factoren. Door inzicht te hebben in de oorzaken van deze weerstand kun je strategieën ontwikkelen om met verandering om te gaan.”

Vecht, vlucht, bevries

Waar kinderen erom bekend staan dat ze relatief flexibel zijn en makkelijk nieuwe dingen leren of meebuigen met verandering, zijn we eenmaal volwassen geworden helemaal niet zo veerkrachtig meer. Gelukkig is dat niet vreemd, volgens Coenen: “We zijn gewoontedieren. Ons brein heeft een ingebouwd mechanisme dat verandering ziet als een potentiële bedreiging. Het brein activeert dan de vecht-, vlucht- of bevriesreactie.”

“Zelfs als de huidige situatie niet ideaal is, kan de bekendheid ervan comfortabeler zijn dan het onbekende dat verandering met zich meebrengt,” vertelt de psych. “Ook kan verandering leiden tot cognitieve dissonantie: het gevoel als er iets gebeurt wat niet strookt met je eigen overtuigingen. Bijvoorbeeld: je neemt dat nieuwe takenpakket aan terwijl je het eigenlijk niet wilt. Dit kan psychische spanning veroorzaken en een gevoel van identiteitsverlies of onzekerheid.”

4 tips van de psych voor omgaan met verandering:

Besef dat verandering normaal is. Het leven is constant in beweging. Als je verandering accepteert als een normaal onderdeel van het leven, kun je er beter mee omgaan. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) of een ACT-oefening kan hierbij helpen.
Onderzoek je angst. Vraag jezelf af waar je precies bang voor bent en schrijf het op. Door dat te analyseren, kun je realistischere verwachtingen creëren en ontdekken dat veel angsten ongegrond zijn. Deze vier vragen kunnen je daarbij helpen.
Visualiseer de uitkomst. Stel je voor hoe het leven eruit zal zien na de verandering. Is deze aanpassing echt zo ingrijpend dat je er niet aan zou kunnen wennen? Zo ontdekte Flow’s online editor Lisanne, die naar Stockholm verhuisde: alles went.
Zet kleine stappen. Probeer niet te veel tegelijk te veranderen. Door kleine aanpassingen te doen, kun je je comfortabeler voelen bij grotere veranderingen. Neuropsycholoog en hoogleraar Margriet Sitskoorn vertelde eerder in Flow dat uit je comfortzone stappen iets bijzonders voor je hoofd doet. “Er ontstaan nieuwe verbindingen tussen je hersencellen. Op die manier ontwikkel je netwerken die je gedrag, je denken, je voelen en je ontwikkeling bepalen. Je ontwikkelt dus je hersenen en daardoor ontwikkel je jezelf.”