Volledig van slag door het geluid van de stofzuiger, de stukjes in de pindakaas of een kriebelend label in een T-shirt: je hoogsensitieve kind is overprikkeld, en nu? Een psycholoog deelt vijf tips.
Er zijn verschillende manieren waarop je een veilige omgeving creëert voor een hooggevoelig kind. De welbekende drie R’s – rust, reinheid en regelmaat – spelen daarbij een belangrijke rol. Klinisch psycholoog Elke van Hoof deelt haar tips hoe je met een hoogsensitief kind kunt omgaan.
1. Wees terughoudend met drukke omgevingen
Feestjes, winkelstraten, schoolpleinen: lawaai en drukte is niet altijd te vermijden, maar doseren helpt. In situaties vol prikkels moeten mensen die hoogsensitief zijn enorm veel energie gebruiken om alle informatie te verwerken. Als zulke situaties te lang aanhouden of elkaar te snel opvolgen, zullen hoogsensitieve kinderen vaak overlopen. Ze worden dan fel, huilerig, boos of agressief. Valt daar niet aan te ontkomen, bied je kind dan de ruimte om zich tussentijds terug te trekken. Een koptelefoon of een boek kan een hoogsensitief kind helpen zich af te sluiten van prikkels in de omgeving. Af en toe thuis lunchen in plaats van op school geeft kinderen ook een rustpauze.
2. Geef tijd – en positiviteit! – om tot actie te komen
Hoogsensitieve kinderen schatten risico’s hoger in, waardoor ze minder openstaan voor het onbekende. Daardoor leren ze bijvoorbeeld laat fietsen of zijn ze terughoudend in het kiezen van een sport. Probeer in dit soort situaties je kind niet te pushen – hiermee vergroot je de weerstand. Wat beter werkt: laten zien dat je de angst van je kind begrijpt en samen bedenken welk eerste stapje het wel durft te zetten.
3. Leer een hoogsensitief kind goed voor zichzelf te zorgen – en leef het voor
Omdat ze zo gericht zijn op anderen, zijn hoogsensitieven vaak slecht in zelfzorg. Door voor te doen hoe je goed op je grenzen let en na drukte uitrust en weer oplaadt, leer je een kind hoe het zijn lichaam tot rust brengt. Ook structuur helpt: strakke bedtijden, duidelijke routines bij het opstaan, naar bed gaan, eten en thuiskomen van school. Zo ontstaat er orde in de chaos in de hersenen en kunnen kinderen anticiperen op wat komen gaat. Dat helpt het stresssysteem zo kalm mogelijk te blijven.
4. Leer je kind zichzelf hanteren
Een van de kenmerken van hoogsensitiviteit is dat kinderen emotioneel flink over hun toeren kunnen raken. Door overprikkeling, maar ook omdat het stresssysteem van HSP’s anders lijkt te werken. Ze scoren sterker op ‘reactiviteit’ – hoe snel reageer je emotioneel in situaties? – en zwakker op ‘zelfregulatie’ – hoe goed ben je in staat de opkomende emoties in goede banen te leiden? Geef bij emotionaliteit je kind ruimte. Als je dochter zegt: “Nu even niet!”, laat haar dan ook even. Nodig haar uit om er daarna weer bij te komen zitten en toon begrip voor de emotie. Zo laat je zien dat je je kind accepteert, ook als hij zich boos of verdrietig voelt. Bedenk vervolgens samen hoe het voortaan op een andere manier zou kunnen reageren.
5. Help het kind de positieve kanten van hooggevoeligheid te zien
Mensen die hun hooggevoeligheid als een talent beschouwen, hebben significant meer veerkracht en vallen minder gauw ten prooi aan burn-out. Voordelen van de diepe verwerking zijn er namelijk te over. Hoogsensitieven leggen makkelijker verbanden, hebben oog voor detail en zijn creatief. Hun hoge mate van gevoeligheid maakt dat ze zich makkelijker in anderen verplaatsen, begrijpen wat anderen nodig hebben en groepen zo positief kunnen beïnvloeden. Steeds meer leidinggevenden willen dan ook graag werken met deze creatieve, sensitieve persoonlijkheden.
Ook de verhoogde emotionaliteit heeft een positieve kant. HSP’ers kunnen daardoor extra intens genieten, laten zich makkelijker raken door kunst en kunnen vol overgave opgaan in een activiteit, film of stripboek. De zorgzaamheid voor een broertje of zusje, de creatieve oplossingen die het bedenkt of leuke grapjes. Probeer de talenten van je hooggevoelige kind regelmatig te benoemen. Zo help je het inzien dat dat gevoelige karakter ook veel voordelen heeft. Overdrijf niet, want een hooggevoelig kind heeft het snel door als iemand niet helemaal oprecht is.
- Dit is een ingekorte versie van een artikel dat eerder verscheen in Psychologie Magazine. Meer lezen? Ga naar Psychologie Magazine om niets te missen.
Meer over hoogsensitiviteit leren? Bekijk de online training van Psychologie Magazine samen met Flow: Hoogsensitiviteit als kracht.
Meer lezen
- De 7 meest gestelde vragen over hoogsensitiviteit beantwoord.
- Hier kun je testen of je hoogsensitief bent.
- Fijne activiteiten buiten de deur voor als je hoogsensitief bent.
Fotografie Liana Mikah/Unsplash
Gepubliceerd op 10 maart 2025
