Hoe pak je de draad weer op na een rotjaar? Tips van experts

Als je in een jaar tegenslag na tegenslag krijgt of heel diep gaat, hoe ga je dan weer verder? Experts geven tips.

Je wordt ernstig ziek of je relatie gaat uit. Misschien verlies je een dierbare of raak je je baan kwijt. Tegenslagen in het leven horen erbij, maar die kennis maakt het absoluut niet makkelijker. Toch: de mens heeft meer veerkracht in zich dan ie denkt.

Volgens Chiara Ruini, hoogleraar klinische psychologie aan de universiteit van Bologna, is veerkracht geen karaktertrek maar een keuze om op een bepaalde manier te handelen. Dat vertelt ze in een artikel voor De Morgen. Zij ziet het tonen van veerkracht als een proces dat je zelf in handen neemt. “Hoeveel pijn en verdriet iemand ook heeft, geluk kan worden herontdekt ondanks − of dankzij − dat lijden.”

Extra veerkracht, alsjeblieft

Volgens de hoogleraar zijn we beter bestand tegen de moeilijke dingen in het leven als we leren welke activiteiten, ervaringen en mensen onze veerkracht verhogen. Zo heb je misschien de neiging om je af te sluiten als je worstelt, terwijl je eigenlijk heel goed weet dat juist om hulp vragen je op lange termijn beter laat voelen. Dát is precies wat je zelf in de hand hebt.

Ruini: “Als het leven klappen uitdeelt, moet jij tikjes in de omgekeerde richting geven: schrijf, lees, sport, spreek af met vrienden… Onderzoek wat jou gelukkig maakt op momenten dat het goed gaat. Bij tegenslag ken je je copingstrategieën al.”

Wat ook kan helpen bij tegenslagen, is te onderzoeken wat er precies gebeurde, waarom en wat je kunt doen om de situatie te verbeteren. Dit proces wordt ook wel meaning-making genoemd. Vind je die antwoorden niet? Dan helpt het om die onzekerheid te accepteren. Je kunt niet alles onder controle hebben.

Ook helpend: benefit finding. Dit betekent dat je focust op de positieve uitkomst. Ja, die storm in je leven was zwaar. Maar heeft ie je misschien ook iets gebracht? De kennis dat je heftige dingen aankunt, bijvoorbeeld?

Weer opstaan na verdriet

Niemand kan je precies vertellen hoe je weer verdergaat na een moeilijke gebeurtenis of periode, omdat dit voor iedereen anders is. Volgens psychiater Dirk De Wachter helpt het om jezelf te omringen door anderen en te genieten van de dingen die goed zijn.

En volgens Bram Vervliet, angstexpert en hoofddocent psychologie aan KU Leuven, is het ook belangrijk om uiteindelijk weer risico’s te nemen in het leven. Sommige mensen zijn zo bang om weer gelukkig te zijn na veel pijn, dat ze zich voortdurend schrap zetten voor onheil. Plezier kan dan als een bedreiging voelen en ze temperen dat uit zelfbescherming.

Volgens Vervliet zorgt deze contrastvermijding er enkel voor dat je je hele leven dempt. Tegenslag komt er toch wel (weer) en tegen de tijd dat het zover is, moet je alsnog een manier vinden om ermee om te gaan. Je kunt dus maar beter focussen op het nu en genieten van de pleziermomenten. En onthoud dat ook na de donkerste nacht, de dag altijd weer komt.