Ben jij weg zodra je hoofd het kussen raakt of lig je uren te woelen voordat het licht uitgaat? De tijd die je nodig hebt om in slaap te vallen, zegt veel over je gezondheid. Spoiler alert: te snel lijkt goed, maar is het niet.
Tekst Bente van de Wouw Fotografie Tania Melnyczuk/Unsplash
Gepubliceerd op 14 december 2024
Waar: meteen in slaap vallen klinkt als een cadeau na een drukke dag. Maar het kan net zo ‘slecht’ zijn als uren wakker liggen voordat je onder zeil gaat. De tijd dat het je kost om in slaap te vallen, noemen slaapexperts ook wel slaaplatentie. En hoewel er geen ‘normaal’ is – ieder mens is tenslotte anders – is er wel een sweet spot.
Volgens The National Sleep Foundation is het gezond om vijftien tot twintig minuten wakker te liggen. Maar: volgens klinisch psycholoog en insomniaspecialist Kristen Casey kan het bij sommige mensen met gezondheidsproblemen ook gerust dertig tot veertig minuten kosten.
Duurt het bij jou korter of langer? Ook dat hoeft niet meteen iets te betekenen. Toch kan het ook een teken zijn van een groter probleem.
Dit zegt het als je te snel in slaap valt
Natuurlijk hoeft het niets te zeggen als je snel in slaap kunt vallen, maar het kan ook wijzen op een onderliggend probleem.
- Het kan een teken zijn dat je uitgeput bent. Volgens neuropsycholoog Dr. David Rabin kan het betekenen dat je niet genoeg tijd pakt om te herstellen of te rusten, waardoor je binnen no time indut als je je hoofd op het kussen legt.
- Misschien slaap je wél voldoende, maar niet diep genoeg. Junk sleep, noemen experts dat. Dan heb je uiteindelijk alsnog een gebrek aan slaap.
- Dit kan ook komen doordat je bijvoorbeeld last hebt van burn-out, angstgevoelens of andere mentale gezondheidsproblemen.
- Je hebt last van slaapapneu. Volgens slaapexpert Theresa Schnorbach is dit een chronische slaapconditie waarbij het bovenste gedeelte van je luchtpijp volledig of gedeeltelijk blokkeert tijdens je slaap. Mocht je het vermoeden hebben dat dit bij jou het geval is, raadt Schnorbach je aan om naar de huisarts te gaan voor advies.
Dit zegt het als je te langzaam in slaap valt
Ook als je te langzaam in slaap valt, hoeft dat niet meteen iets te zeggen. Ook in dit geval kan het toch wijzen op problemen.
- Volgens Casey hebben mensen die lang doen over in slaap vallen, vaak (mentale) gezondheidsproblemen. Of ze hebben een ander dag-nachtritme.
- Het kan ook liggen aan een gebrek aan een slaaproutine. Denk aan een onregelmatige bedtijd, werkshifts in de avond of naar bed gaan en nog lang op je telefoon kijken.
- Ook van invloed: te veel cafeïne na twee uur ’s middags, te veel overdag dutten of veel sporten of eten vlak voordat je naar bed gaat.
Mocht je veel last ondervinden van te snel of te langzaam in slaap vallen, dan adviseert Casey om naar de huisarts te gaan voor advies. Maar met een gezonde slaaproutine en voldoende rust, ben je al goed op weg.
