Had ik maar…We denken het allemaal weleens. Had ik maar ja gezegd tegen die buitenkans, minder gewerkt, meer tijd genomen voor iemand. Spijt is een pijnlijke en moeilijke emotie. Zo ga je ermee om (en haal je er nog iets uit).
Dat knagende, zeurende gevoel dat je krijgt als je wenst dat je het anders aan had gepakt: spijt. Het kan gaan om iets kleins, zoals balen dat je nooit op balletles bent gegaan, of juist om iets groots. Dat je iemand nooit vergeven hebt, bijvoorbeeld.
Daniel Pink, auteur van het boek The Power of Regret: How Looking Backward Moves us Forward, deed onderzoek naar de emotie en ontdekte dat spijt in vier verschillende categorieën valt:
- Spijt omdat je geen contact hebt gezocht met iemand
- Omdat je een verkeerde keuze hebt gemaakt
- Omdat kleine keuzes, grote gevolgen hebben gehad (zoals roken of te veel werken)
- Omdat je geen risico’s hebt genomen
Het is een lastige emotie, maar volgens Pink kan het ook een aanleiding tot inzicht en groei zijn. ‘Door te kijken naar onze spijtgevoelens, leren we ook wat we belangrijk vinden in het leven,’ zegt hij in een artikel voor New York Times. En volgens Robin Kowalski, hoogleraar Psychologie aan de universiteit van Clemson, kan spijt ook helpen om in de toekomst andere keuzes te maken.
Naar binnen, buiten en vooruit kijken
Volgens Pink helpt het om eerst naar binnen te kijken en jezelf compassie te geven. ‘Praat tegen jezelf zoals je tegen een geliefde praat.’ Vervolgens kijk je naar buiten door je spijtgevoelens met anderen te delen. Door ervaringen met elkaar uit te wisselen, haal je volgens Pink de angel uit de emotie. Het kan ook helpen om je ervaring op te schrijven.
Laat spijt je sturen
In sommige gevallen kun je nog iets doen met je spijtgevoelens, legt Kowalski uit in het artikel. Heb je spijt dat je te hard hebt gewerkt, dan kun je misschien in de toekomst een stapje terug doen. Baal je van die balletles? Je bent nooit te oud om te beginnen. En zo verder.
Is er niets meer aan te doen, dan kan het ook nog helpen om de ‘had ik maar’ te veranderen in ‘in ieder geval’. Voorbeeld: ‘Had ik maar ja gezegd tegen die buitenkans’ kun je ombuigen naar ‘In ieder geval heb ik er iets anders moois voor teruggekregen’.
Meer lezen
- Zo ga je om met dat schuldgevoel als je tijd voor jezelf neemt.
- Zo krijg je een minder angstige blik op de wereld.
- Zo voel jij je minder vaak alleen.
Tekst Bente van de Wouw Bron The New York Times Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 30 september 2023
