Behalve dat lezen ontspannend is, kan het je nog veel meer brengen: een andere blik op de wereld, bijvoorbeeld.
Lezen biedt niet alleen een manier om even te ontsnappen aan de omstandigheden. Het helpt ook om afstand te nemen van jezélf, of, zoals de Zuid-Afrikaanse neuropsycholoog Victor Nell het zegt, je zelfbewustzijn even te blokkeren. Hij vroeg aan een aantal lezers hoe ze zich zouden voelen als ze in een vreemd hotel waren en erachter zouden komen dat ze niets te lezen hadden. De reacties varieerden van ‘gefrustreerd, rusteloos en geïrriteerd’, tot ‘wanhopig, verloren en verschrikkelijk’.
Volgens Nell heeft dat te maken met de behoefte van mensen om tijdens het lezen te ontsnappen aan piekeren. Het kan je enorm frustreren als dat niet mogelijk is. Door het lezen van een boek verleg je de focus van jezelf naar je omgeving of anderen.
Omdat het zo veel met je doet, kan lezen zelfs dienen als therapie, zegt de Britse filosoof Alain de Botton. “Literatuur geeft ons een extra bril waarmee we dingen net even anders kunnen zien.” Het basisidee van bibliotherapie is dat je een boek leest dat aansluit bij dingen waar je op dat moment tegenaan loopt, zoals stress, verdriet om een verbroken relatie of twijfels over de richting die je op wilt. Met een passend boek – of het nu Proust, Tolstoj of Austen is – kun je je eigen problemen door de ogen van de schrijver zien. Of ervaren hoe de hoofdpersonen omgaan met een situatie die veel lijkt op de jouwe. En dat zet je eigen problemen weer even letterlijk in perspectief.
Overigens kan een paar bladzijden lezen voordat je gaat slapen, hetzelfde effect hebben. Uit onderzoek van Victor Nell blijkt dat voor veel lezers het lezen om de dag af te sluiten een fijn ritueel is. En het is een manier om de dagelijkse dingen en je zorgen erover los te laten, en meer ontspannen te gaan slapen.
- Het complete verhaal ‘Wat boeken je brengen’ vind je in Het grote vertraagboek.
Tekst Sjoukje van de Kolk Fotografie Freestocks.org
