Lisanne van Marrewijk is online editor van Flow en nieuwsgierig naar alles wat het leven te bieden heeft. Ze woont in Stockholm en schrijft over wat dat haar brengt. Deze keer: hoe Zweden balans vinden.
Met hun ontspannen manier van werken en leven worden de Zweden vaak gezien als een voorbeeld. The Guardian schreef laatst nog over de ‘verbluffend gezonde werkcultuur’ van het land. Werk is belangrijk, maar niet zo belangrijk dat je er je vrije tijd voor inlevert. Dat vat het gedachtegoed, denk ik, goed samen.
Balans tussen welzijn en productiviteit
Tuurlijk bevestigt de uitzondering de regel, maar toch lijkt het land de balans tussen welzijn en productiviteit aardig te kennen. Slechts één procent van de bevolking maakt overuren, terwijl ze niet minder productief zijn dan in andere landen, schrijft de Amerikaanse journalist Leah Harper voor The Guardian. Wat doen ze anders?
1. Tijd nemen voor pauze
Geloof het of niet: bij sommige werkgevers staat zelfs in de contracten dat werknemers het recht hebben op een koffiepauze, de Zweedse fika. Fika is het moment op de dag waarop je even uittunet van je werk en intunet bij vrienden of collega’s. Een moment van rust. Ook de wetenschap is het erover eens dat een korte pauze je productiever en energieker maakt.
2. Langere tijd vrijnemen
In Zweden heb je er recht op om vier weken achter elkaar vrij te nemen. Dat is dan ook wat veel mensen in de zomer doen, als het weer eindelijk goed is en het tempo in het land sowieso wat lager ligt. Of ze nu naar hun stuga (huisje buiten de stad) vertrekken of thuisblijven, ’s zomers neem je de tijd om te leven en jezelf voorop te stellen.
3. Terugschakelen in de winter
In de zomer ontpopt het land en trekt iedereen eropuit, in de winter draaien ze de rollen om. Logisch, als je je bedenkt dat het nu al rond drie uur ’s middags begint te schemeren in Stockholm. Die donkerte en kou nodigen niet uit om weer naar buiten te gaan als je eenmaal binnen zit, en dus schakel je automatisch terug in de winter. Net zoals de natuur dat doet.
4. Grenzen serieus nemen
Werktijd is werktijd en eigen tijd is eigen tijd. Die grenzen nemen ze in Zweden best serieus. In de stad gaan veel mensen er tijdens de lunch opuit om ergens een broodje of salade te scoren en meetings inplannen tijdens de lunch is een no-go. Net als langer dan nodig op kantoor zitten.
Grappig genoeg klinken de bovenstaande vier redenen best vanzelfsprekend. Balans vinden is dan ook geen hogere wiskunde, maar wel een kwestie van doen. Van ontdekken wat voor jou werkt, je leven daarop inrichten en soms uit de bocht vliegen. Want je kunt pas balans ervaren als je die af en toe ook even kwijtraakt. Dat doen we immers allemaal weleens.
Meer lezen
- Een andere manier om naar je werk-privébalans te kijken.
- Zit je even vast? ‘Ontregeld raken is een normaal onderdeel van het leven.’
- Balans tussen rust en prikkels: waarom drukte soms wél goed is.
Tekst Lisanne van Marrewijk
Gepubliceerd op 17 november 2023
