Tip van de psych: zo kun je iets doen aan dat overvolle werkhoofd in je vrije tijd

Ruby Wijdenbosch is online editor voor Flow en duikt graag in de menselijke psyche aan de hand van interviews én haar eigen gesprekken met psychologen. Om de week deelt ze een tip van de psych. Deze keer: die onophoudelijke werkgedachten.

Ik klap mijn laptop dicht nadat ik de laatste minuten zo nuttig mogelijk heb besteed en kras nog zwetend wat geniepig loerende to do’s door. De werkdag zit erop, en wat was ik productief tot de laatste seconde! Nu de hele avond plat, niksen.

Vrij! Of toch niet?

Als ik thuis eindelijk horizontaal op de bank lig, bedenk ik dat ik ben vergeten om iemand te mailen. Heb ik me eigenlijk wel genoeg ingelezen voor mijn interview van morgen? En wat gaat deze werkweek verder allemaal brengen? Ter afleiding zet ik de tv aan en zoek ik het simpelste programma op dat ik kan vinden. Na een twee uur durende Love Island-sessie begint in bed de gedachtestroom opnieuw.

24/7

“Dus had ik een rotavond omdat ik mentaal aan het werk was, én sta ik de volgende dag moe op, én begint mijn werkdag heel chaotisch,” jammer ik de volgende dag tegen mijn psych. “Ik weet dat ik na mijn dienst altijd even moet ontprikkelen, juist zonder scherm, maar dan verspil ik mijn kostbare vrije tijd zo lang aan werkgedachten. En dan zoek ik afleiding, maar dat werkt ook niet, want dan stel ik gedachten alleen maar uit, en komen ze in bed, en dan…” Paniekerig haal ik adem voor de laatste afschuwelijke zin van mijn verhaal. “Dan ben ik dus 24/7 aan het werk.”

Ze herkent en begrijpt het: even niksen na een werkdag is verstandig, maar kan tot piekeren leiden. En afleiding is even fijn, maar zorgt ook voor piekeren, alleen dan later. Wat mijn zwart-wit denkende hoofd niet had bedacht: er zijn meer opties.

Legen, dat hoofd

“We willen productief zijn, en mogen van onszelf niet ‘niksen’ onder werktijd,” is haar reactie. “Daarom maken we onszelf tot en met de laatste minuut van onze dag nuttig. Maar zo rond je je dag niet fatsoenlijk af en blijf je malen over to do’s, collega’s en meetings.”

Wat volgens mijn therapeut veel beter zou zijn, is het laatste kwartier of halfuur van de werkdag bewust besteden aan afronden. Wat heb ik vandaag allemaal gedaan? Waar ben ik tevreden over en wat wil ik anders doen? Ook kan het helpen om een to do-lijst te maken voor de dag of week erna, vertelt ze.

Je zult maar niet productief zijn

Het leek wat nikserig, om onder werktijd zoiets ‘nutteloos’ te doen. Maar ik merkte al snel dat ik de dag erna veel uitgeruster en overzichtelijker aan mijn werkdag begon. Het mijmermoment bleek wel degelijk productief, omdat het nieuwe ideeën en verbeterpunten bracht, en me aan klusjes herinnerde die ik anders zou zijn vergeten (of in bed pas zou bedenken).

Verder gaf de psych nog de tip om te gaan wandelen of fietsen direct na een werkdag. Helaas woon ik in dit kikkerland en ben ik wel degelijk gemaakt van suiker. Dus zit een rondje buitenlucht er niet altijd in. Dan is muziek luisteren plan B. Dat zorgt er volgens de psych voor dat je tijd hebt om dat rommelige hoofd op te ruimen, naast dat er een beetje afleiding is zodat je niet verdrinkt in de stroom van werkgedachten. Zodat je daarna met een leeg hoofd horizontaal die bank op kunt.