Gepubliceerd op 20 januari 2024
Hoe vind je balans tussen verbondenheid en autonomie? Tatjana Almuli neemt je mee in haar gedachten over liefde, bindingsangst en rebellie.
We hadden net Perzisch gegeten. Zijn ouders komen uit Iran en hij liet me kennismaken met het lekkerste auberginegerecht dat ik ooit at. We spraken over vroeger, later, nu, ketsten vragen over en weer, we lachten, waren samen. Het asfalt gloeiend van straatverlichting en regen, onze voeten leken net veertjes, zo makkelijk gingen we vooruit. Het had een beginscène in een film kunnen zijn: twee nieuwe geliefden, hoe hun handen, ogen, lijven elkaar telkens weer zoeken, vinden. Toch was ik die avond vooral bezig met wat we niet moesten zijn of worden.
Monogamie is burgerlijk?
Een goede vriend had me een bericht gestuurd: of we bij hem en zijn partner wilden komen eten. Die maand hadden we meer van dat soort huiselijke afspraken staan met familie en vrienden, etentjes, dubbeldates. Aanvankelijk had ik ernaar uitgekeken, nu benauwde het me ineens en wilde ik losbreken uit de wurggreep van een monogame relatie en alles wat daarbij kan komen kijken. “Zo burgerlijk!” sprak ik fel, “daar heb ik dus helemaal geen zin in.” Ik had meteen spijt toen ik het gezicht van mijn geliefde zag.
Regelmatig vraag ik me af waar die sterke neiging vandaan komt: steeds maar weer schoppen tegen normen, hokjes, de gevestigde orde. “Heeft het niet gewoon te maken met angst om je autonomie te verliezen?” vroeg mijn scherpe, slimme vriendje nadat ik had verzucht dat ik soms zo moe word van mezelf met dat geschop en getrap.
Balanceren tussen ik en wij
Een maand eerder, noem het toevallig, hadden we samen een lezing bijgewoond van hoogleraar psychologie Paul Verhaeghe, over het spanningsveld tussen autonomie en verbinding. Beide zijn levensbehoeftes, maar de meesten van ons zijn vooral gefocust op werkelijke verbinding aangaan.
Het spanningsveld tussen die twee kan binnen elke menselijke relatie optreden, ik loop er het meest tegenaan in romantische relaties. Zodra mijn vrijheid en onafhankelijk ingeperkt dreigen te worden, voel ik spanning in mijn lijf. Alsof ik weg wil, ermee wil stoppen, alsof er iets mis is. Verhaeghe duidt deze staat aan als onbehagen, en van onbehagen ga ik rebelleren. Nu heb ik altijd een zwak gehad voor rebellie. Ik vind vrijheidsvechters die onomwonden hun eigen weg gaan, vrijwel altijd een voorbeeld.
Maar, en dit weet ik zeker ook uit eigen ervaring, schoppen tegen hokjes kan ook iets triests hebben. De kans om een spoor van vernieling achter te laten en uit verbinding te gaan, jezelf en anderen pijn te doen ligt altijd op de loer. Het is constant zoeken naar balans tussen die twee: autonomie en verbinding.
Meer lezen
- Dit kan de reden zijn waarom je altijd terugvalt in een ongezonde relatie.
- Hoe houd je seks in lange relaties levend? Dit zegt een expert.
- Liefde is veel meer dan een romantische relatie.
Fotografie Morgan Sessions/Unsplash
