Gedachten die maar blijven rondspoken in je hoofd: met mindfulness stap je bewust uit die piekermodus. Dat kun je leren met een training, maar ook gewoon in het bos. “Mindfulness helpt je aan een spamfilter in je hoofd.”
Letterlijk betekent mindfulness: opmerkzaamheid. Tijdens een mindfulnesstraining leer je om meer in het hier en nu te zijn op een accepterende manier. Dat klinkt eenvoudig, maar is het niet. Onze gedachten hebben de neiging uitstapjes te maken naar het verleden en de toekomst. We herkauwen situaties die geweest zijn, en broeden op gebeurtenissen die gaan komen.
Dit doen we niet één of twee keer; we blijven dezelfde gedachtepatronen tot vervelens toe herhalen. Of we niet bot waren tegen die collega? Waarom de buurvrouw geen gedag zei? Wat we hadden willen zeggen, maar niet hebben gezegd. Volgens psycholoog en mindfulnesstrainer Rob Brandsma is negentig procent van onze gedachten oud materiaal dat wordt gerecycled. Hoofdzakelijk zijn het negatieve herinneringen, want die geeft ons brein voorrang.
Spamfilter
Een belangrijk inzicht uit de mindfulness is dat je gedachten niet altijd de waarheid verkondigen. Brandsma: “Gedachten doen zich vaak voor als de ultieme probleemoplossers. Dus blijven we wanhopig kauwen op een probleem, in de hoop dat er een bevrijdend inzicht voorbijkomt dat alle spanning wegneemt. Maar niet alles kun je oplossen door er maar over te blijven piekeren.”
“Door al dat denken voelen we ons zelden beter. Integendeel: onze gedachten zijn een grote speler in het ontstaan van depressie.” Ook je innerlijke criticus, die continu commentaar geeft op alles wat je doet, nemen we vaak klakkeloos voor waar aan. Er is geen ruimte tussen onze ‘ik’ en onze gedachten: als ik denk dat ik dom ben, dan bén ik dom. Met mindfulness breek je dit open.
Je gaat van een afstandje naar je gedachten kijken. En dan ga je merken dat het slechts gedachten zijn: stemmen uit het verleden of lukrake associaties, maar geen feiten. Het duurt soms even voordat je het onder de knie hebt. Maar als je eenmaal hebt ervaren hoe het voelt, is dat een enorme bevrijding.
Brandsma: “Het besef dat je niet je gedachten bént, en dat je niet hoeft te luisteren naar je innerlijke criticus die zegt dat je niet goed genoeg bent, geeft zo veel lichtheid en ontspanning. En maakt de weg vrij om je op andere dingen te richten.” Of zoals de Amerikaanse mindfulnesstrainer Ilene Gregorian het zegt: “Je kunt jezelf met je gedachten sneller naar beneden halen dan je ergste vijand dat ooit zou kunnen. Mindfulness helpt je aan een spamfilter in je hoofd.”
- Meer over mindfulness, inclusief tips en invulpagina’s vind je in de special Mindfulness voor elke dag.
Tekst Otje van der Leij Fotografie ©Milan Popovic/Unsplash.com
