Waarom we minder moeten werken (en zo besteed je je vrije tijd)

Rustiger aan doen? Daar heeft niemand tijd voor, we zijn veel te druk met productief zijn. Maar wat nou als je beide kunt doen, zonder dat het een ten koste gaat van het ander?

“Er rust een taboe op traagheid in onze cultuur,” zegt de Canadese spreker en schrijver Carl Honoré. Hij startte twintig jaar geleden de ‘slowbeweging‘. “Traag is synoniem aan lui, dom, onproductief, stagnatie. Mensen zijn bang om te vertragen, ook al voelen ze tot in hun botten dat ze er behoefte aan hebben en het goed voor ze zou zijn.”

We zijn doorgeschoten in onze focus op prestatie, en de balans kwijtgeraakt tussen inzet en ontspanning. Productiviteit heeft de overhand. Bij slow living gaat het om het herstellen van die balans. Overigens is door de jaren heen ook uit verschillende onderzoeken gebleken dat meer rust en ontspanning juist leiden tot meer productiviteit.

Werken op vakantie

Ex-Silicon-Valley-consultant Alex Soojung-Kim Pang schreef na twintig jaar onderzoek een aantal boeken over het belang van rust nemen en hoe je dat doet in een digitaal tijdperk. Nadat hij klassieke symptomen van een burn-out had gekregen, probeerde hij eerst meer uren in een dag te proppen. Maar uiteindelijk kwam hij erachter dat hij veel meer gedaan kreeg als hij zichzelf meer vrije tijd gunde.

In een interview in The guardian vertelt hij erover: “Tijdens een sabbatical van drie maanden ontdekte ik dat ik ineens erg veel werk verzet had, terwijl het ook voelde alsof ik op vakantie was. Ik voelde niet continu de stress die ik had als consultant of de druk om te laten zien dat ik het zo druk had.”

Het idee dat meer uren automatisch leiden tot meer productiviteit is volgens Soojung-Kim Pang achterhaald. Dit bewijzen volgens hem ook data uit landen als Mexico en Zuid-Korea: de werkweken zijn er langer dan in bijvoorbeeld Scandinavië en Duitsland, maar de productiviteit ligt er lager dan in de twee laatstgenoemde landen.

Ontspannen voor beginners

Zijn advies is dus: neem vrije tijd serieus – en vul die dan niet met staren naar een scherm, maar met wandelen, sporten of iets anders waar jij van tot rust komt. Want ook al lijkt het soms misschien zo, van scrollen, tv-kijken of gamen rust je écht niet uit.

Psycholoog Stefan van der Stigchel, auteur van het boek Zo werkt aandacht, legt in de Volkskrant uit waarom het goed is voor je concentratie om een pauze van het werk te nemen in een prikkelarme omgeving zoals de natuur. “In de natuur kan je brein niet veel anders dan niks doen, er zijn weinig prikkels om op te reageren. Dat geldt niet voor een drukke stad, en al helemaal niet als je een smartphone erbij pakt.”