Gewoon een beetje losjes door de dag gaan en wel zien wat zich aandient of waar je zin in hebt. Waarom lukt dat op vakantie zo veel makkelijker dan thuis? Journalist Otje van der Lelij ontdekt hoe je het niet-doen ook kunt toepassen in het dagelijks leven.
Als het om doelloosheid gaat, kunnen we iets leren van wat ze in China wu wei noemen. Volgens Michel Dijkstra, filosoof en coauteur van het boek Wu wei, ubuntu, buen vivir, staat dit begrip letterlijk voor niet-doen of ont-doen. Dijkstra: “Dat betekent niet dat je de hele dag luiert of in bed blijft liggen, maar dat je op een andere manier handelt – namelijk zonder intentie. Je kunt ook zeggen: je handelt, maar je bekommert je niet om het doel van je handelingen. En dus ben je rustiger en ontspannener, en komt het resultaat speelser tot stand.”
De weg zelf
Hoe wu wei er concreet uitziet, wordt duidelijk als je er oude Chinese teksten op naslaat. Dijkstra: “In een verhaal is een kok bezig met het slachten van een rund. Een vorst die erbij staat, is diep onder de indruk van de manier waarop het wordt geslacht. Het lijkt of er geen enkele inspanning aan te pas komt: het vlees komt zo los van de botten. Dan vraagt de vorst aan de kok: ‘Hoe doet u dat?’ En de kok zegt: ‘Ik doe het niet-doen. Ik beoefen wu wei. Met mijn mes zoek ik de weg van de minste weerstand. En als ik ergens weerstand voel, stop ik met snijden en voel ik waar het wel makkelijk gaat. Op die manier wordt mijn mes maar één keer in de negentien jaar bot.’ Het gaat de kok niet om het opdienen van een perfect gerecht, legt Dijkstra uit. “Hij heeft gewoon plezier in het ontspannen bereiden van een maaltijd. De weg zelf is belangrijk, niet de eindbestemming.”
De kracht van het zachte
Wu wei heeft volgens Dijkstra nog meer lagen. Het gaat ook over de kracht van het zachte. “De kok kiest met zijn mes de weg van de minste weerstand, waardoor hij zijn vitale energie behoudt en niet opbrandt.” Dat contrasteert nogal met deze tijd, waarin we de weerstand juist opzoeken. We bijten ons vast in de grote projecten van ons leven. Desnoods werken we in de avonden en weekenden door, of lunchen we achter de laptop. Terwijl het veel vruchtbaarder is om regelmatig vrij te nemen van je doelen, zodat je kunt opladen. Bovendien weten we allemaal dat dingen die je té graag wilt (een partner, een heel briljante oplossing bedenken) vaak juist niet lukken. Terwijl het je, als je er even niet mee bezig bent, ineens kan komen aanwaaien.
- Lees het volledige verhaal ‘Pleidooi voor een doelloos leven’ in het Flow Vakantiepakket.
Tekst Otje van der Lelij Fotografie Mael Balland/Unsplash.com
