Lege ruimte in de kunst

leegte

In haar zoektocht naar innerlijke rust ontdekte journalist Maaike Helmer het eeuwenoude Japanse begrip ‘ma’, wat zoveel betekent als ‘interval’, ‘ruimte’ of ’tussentijd’. Dit begrip zie je ook terug in de (beeldende) kunst. 

Bij ma in beeldende kunst, muziek en architectuur wordt bewust gebruikgemaakt van het gegeven ‘leegte’. Deze leegte kan zich vullen met bijvoorbeeld rust, spanning of verwachting.

Schilderkunst

Een bekend Japans kunstwerk waarin ma wordt toegepast, is het kamerscherm Pine trees van Hasegawa Tohaku (1539-1610). Er wordt een bos met pijnbomen gesuggereerd door het gebruik van witruimte, terwijl er feitelijk maar een paar bomen zijn afgebeeld met weloverwogen penseelstreken. Hieronder een video van het kunstwerk.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Performance art

Een wat meer ‘westers’ voorbeeld van kunst waarin ma wordt toegepast, zijn de werken van Marina Abramović. Performance art waarbij gebruik wordt gemaakt van de lege ruimte tussen de toeschouwer en de kunstenaar. Zoals de tentoonstelling The artist is present uit 2010 in het MoMa. Abramović zat 736 uur en dertig minuten zwijgend en bewegingloos op een stoel, terwijl de bezoeker tegenover haar kon plaatsnemen. Dat deden uiteindelijk 1545 mensen, waaronder haar ex Ulay, die ze 22 jaar niet had gezien. In de stilte gebeurde er tussen toeschouwer en kunstenaar van alles: huilen, glimlachen, liefde, angst, acceptatie. Hieronder de video waarin haar ex tegenover Marina komt zitten.

https://www.youtube.com/watch?v=OS0Tg0IjCp4&t=35s

  • Meer voorbeelden van ma in de kunst vind je in Flow 8.
  • Een artikel over ma lees je hier.

Tekst Maaike Helmer Fotografie Unsplash.com/Meireles Neto

Promotional image

Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Twee keer per week versturen we een mail met nieuwe artikelen.

SCHRIJF JE IN