Het ‘ik ben er even niet’-gevoel: meer en meer mensen verlangen ernaar. Wat levert het je zoal op om vaker offline te zijn?

Een goed gesprek (zonder stoorzenders)

Alleen al de aanwezigheid van een telefoon op tafel is een stoorzender voor een goed gesprek, zegt Marli Huijer, hoogleraar publieksfilosofie aan de Erasmus School of Philosophy in Rotterdam in Flow. “De inhoud van je gesprek is oppervlakkiger met een telefoon op tafel. Doordat je rekening houdt met de kans op een onderbreking, wordt de spanningsboog anders. Als je heel intensief met iemand praat over bijvoorbeeld verdriet of liefde, kan die sfeer na een berichtje of telefoontje helemaal weg zijn.”

Met aandacht

Ouders hebben bij het ontbijt soms meer aandacht voor hun e-mail dan voor hun kinderen. We zijn selectief met onze aandacht en focussen ons alleen op wat ons op dat moment interesseert, zegt de Amerikaanse onderzoeker Sherry Turkle, auteur van veel boeken over communicatie, in haar TED Talk. “Mensen hebben het idee dat ze met hun smartphone in hun hand niet alleen zijn, maar de realiteit is dat niemand meer echt luistert. Je deelt iets en hoopt dat iedereen het opmerkt. Je wilt je minder alleen voelen, maar het tegenovergestelde gebeurt vaak.”

Weer oog voor de echte wereld

Een popconcert, een museumbezoek, een wandeling door de stad: het lijkt wel of elke bijzondere ervaring moet worden vastgelegd. Maar als je steeds op je scherm tuurt en Instagram-kiekjes schiet, zie je niet hoe mooi de wereld eigenlijk is. “Er ontstaat een plakplaatjesweergave van de werkelijkheid, het echte leven ontgaat je,” zegt filosoof Hans Schnitzler in Flow.

Voor zijn digitale-onthoudingsexperiment daagde hij studenten uit om een week offline te zijn. Veel deelnemers ervaarden de digitale detox als realiteitswinst. Ze hadden het gevoel ‘er echt te zijn’, en zelfs ‘meer te leven’. Ook viel het ze op hoe vriendelijk en hulpvaardig mensen op straat en in het openbaar vervoer zijn. Kortom: hoe rijk de offline werkelijkheid is.

Lees ook: Waarom je júist in de herfst wolken wil kijken (+ bonuspunten als je deze 3 bijzondere spot)

Nieuwe ontmoetingen

Als je op straat of in de trein om je heen kijkt, zie je iedereen verwoed naar zijn scherm turen. Eigenlijk zou het zo veel leuker zijn om weer gesprekken met elkaar te voeren. Marli Huijer: “Online hebben we vaak alleen contact met mensen die op ons lijken en die al in ons sociale netwerk vallen. Ik merk dat studenten die op reis gaan, tegenwoordig vrijwel permanent in verbinding blijven met het thuisfront. Terwijl het juist zo goed is om af en toe los te komen van je eigen achtergrond en je te richten op nieuwe mensen en nieuwe omgevingen.”

Meer genieten

Als je je focust op maar één ding en écht aanwezig bent, is er meer rust en ruimte om te genieten. We vinden het van nature al moeilijk om in het moment te zijn, maar de smartphone maakt dat niet makkelijker, vindt Ap Dijksterhuis, hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Als je je telefoon wat vaker uitzet, word je minder snel afgeleid en dooft de drang om je ‘tijdlijn’ te checken langzaam uit.