Afscheid nemen doen we ons hele leven. Dat is vaak moeilijk, maar het levert meestal ook iets op, realiseert journalist Mariska Jansen zich. Hieronder lees je een fragment uit Flow 8.
In de zomer van 1994 nam ik afscheid van mijn geboorteplaats in Friesland. Ik had mijn eindexamen achter de rug en ging studeren, op kamers in de grote stad. Voor de laatste keer liep ik door de winkelstraten waarvan ik iedere stoeptegel en etalage kende. Ik vond het moeilijk om weg te gaan. Het was niet alleen het stadje waarvan ik me los moest maken. Ik moest afscheid nemen van mijn vertrouwde wereld, van alle mensen die ik kende en met wie ik opgegroeid was.
Voorgoed voorbij
In het leven neem je doorlopend afscheid. Op vakantie van het hotelletje met het adembenemende uitzicht over zee, als je op reis gaat van je familie en geliefden. Of door een verhuizing van de buren die vrienden waren geworden, door een nieuwe baan of pijnlijker, door een scheiding. Niet alleen jij kunt afscheid nemen, anderen nemen ook afscheid van jou. Het meest definitieve afscheid is wel het levenseinde, zoals in het boek Hemelvaart van Judith Koelemeijer, waarin zij de dood van haar jeugdvriendin beschrijft. Een uitgaansavond op een Grieks eiland was hun laatste moment samen. Dan is een episode voorgoed voorbij, en weet je dat er op het verhaal dat je samen deelde nooit een vervolg komt. Afscheid neem je als je naar een volgend station van je leven gaat. Soms kies je bewust voor een volgende halte, een andere keer kun je niet meer dan meegaan in wat het leven met je van plan is. ‘Hoe weerloos was ik toen ik moest aanschouwen dat het me riep en me liet gaan,’ schrijft de Duitse dichter Rilke in zijn gedicht Afscheid. Zo ervoer ik ook het afscheid van het stadje van mijn jeugd. Alsof een kracht buiten mij me voortstuwde. Al leek het me nog zo heerlijk eenvoudig om te blijven en een lokaal baantje te zoeken: het kwam mij voor alsof ik niet werkelijk een keuze had. Diep van binnen wist ik dat een leven in Friesland niet het pad was dat voor mij was weggelegd.
Weemoedige mijmeringen
Er is een onderscheid tussen het afscheids-moment – het ogenblik waarop je de ander gedag zegt – en het werkelijke afscheid nemen, waarin je het afscheid beleeft en verwerkt. Dat laatste kost vaak tijd en in sommige gevallen neemt het de vorm van rouw aan. Meer over afscheid nemen kun je lezen in Flow 8, dit nummer is hier nog na te bestellen.
Teskt: Mariska Janssen. Fotografie: Getty Images.
