Het verhaal van je familie

Al tien jaar lang neemt journalist Bas Maliepaard zich voor de mooie familieverhalen van zijn oma op te schrijven. En al net zo lang lukt het hem niet. Tot nu.

“Dat verhaal heb ik je toch weleens verteld?” Mijn 91-
jarige oma zegt het in bijna elk gesprek dat ik met haar voer. En dan antwoord ik meestal met ja, maar vertelt ze het toch nog een keer. Ik vind dat niet erg, integendeel: het zijn bijzondere verhalen waar ik graag naar luister. Vaak gaan ze over de Tweede Wereldoorlog, 
die zij als tiener bewust meemaakte. Ze vertelt over haar vader, die bij het verzet zat en gevangen werd genomen. Over de onderduikers in huis, de razzia’s in het dorp, het stiekeme luisteren naar Radio Oranje en over haar moeder, die in de Hongerwinter difterie kreeg.

Maar het vaakst vertelt ze over Zilly, het joodse meisje van haar leeftijd dat in de oorlog gescheiden raakte 
van haar ouders en zus en door het verzet bij oma’s grootouders in Renkum werd ondergebracht. Zilly’s zus werd op zeventienjarige leeftijd vermoord in Auschwitz. Zijzelf overleefde de oorlog – onder de naam Annie van der Koren – en werd na de bevrijding herenigd met haar ouders, die naar Engeland waren gevlucht.

Oma is tot op de dag van vandaag met Zilly bevriend gebleven. Ik verbeeld me dat ik de details van deze aangrijpende verhalen vanzelf zal onthouden als ik ze maar vaak genoeg hoor. Toch is dat niet zo. Als oma vertelt, denk ik meestal: o ja, zó zat het. En na zo’n gesprek: ik moet die verhalen gaan opschrijven.

Dat denk ik al meer dan tien jaar en ik ben niet de enige in de familie bij wie die gedachte zo nu en dan opkomt. We weten allemaal dat de verhalen anders vervliegen als oma er niet meer is. Dat zou jammer zijn, omdat 
ze over een ingrijpend deel van onze recente familiegeschiedenis gaan; over de karaktereigenschappen, keuzes en belevenissen van de mensen uit wie wij voortkomen en op wier schouders wij staan.