Wanneer je stilzit in de natuur en naar de grond kijkt, zie je na een poosje steeds meer leven verschijnen. Kleine insecten, schimmels en plantjes werken allemaal samen om zichzelf en de natuur in leven te houden. Dát is biodiversiteit.
Het is de variatie aan leven tussen dieren, mensen, insecten, planten, schimmels, bacteriën en andere levensvormen op aarde. De verschillende soorten werken met elkaar samen en houden elkaar in leven. En zo is biodiversiteit een mooi netwerk dat sterker wordt en in balans blijft door de verscheidenheid van levensvormen.
Biodiversiteit en ecosystemen
De natuur is een verzameling van leven, waar we op het kleinste niveau een individu – een plantje, insect, dier, schimmel, et cetera – tegen komen. Elk individu heeft zijn eigen genetische eigenschappen. Deze individuen leven in populaties die weer met andere soorten samenleven in een leefgemeenschap. Meerdere leefgemeenschappen in een gebied vormen samen een ecosysteem. En binnen dit ecosysteem werken alle aanwezige individuen samen.
Dat is een prachtige collectie van wezens die onze natuur in balans houden. Van individu naar populatie, naar leefgemeenschap en uiteindelijk naar een ecosysteem.
Onmisbaar
Binnen de biodiversiteit zijn wereldwijd 1,75 miljoen verschillende soorten bekend en beschreven. En de werkelijke biodiversiteit – dus met nog onontdekte soorten erbij – wordt geschat op tien miljoen soorten. En dat is nog exclusief bacteriën. De verscheidenheid aan soorten maakt een ecosysteem sterk. Er kunnen soorten bijkomen en verdwijnen zonder dat het ecosysteem uit balans raakt.
Alleen wanneer er te veel soorten verdwijnen, kan het evenwicht worden verstoord. Bijen kunnen niet zonder bloemen en andersom. Planten kunnen niet zonder schimmels en mensen niet zonder planten. Al het leven is afhankelijk van elkaar en dus is biodiversiteit van groot belang.
Dat maakt ook dat het uitsterven van één bepaalde dier- of plantsoort een veel groter effect kan hebben dan in eerste instantie lijkt. Met die ene missende soort verdwijnen er soms vele andere soorten mee – wat een heel (natuur)gebied kan doen veranderen.
Naturalis Biodiversity Center
Wil je meer weten over biodiversiteit? In Naturalis kun je op ontdekkingstocht door de natuur. In het museum wandel je door de tijdelijke en vaste tentoonstellingen die gaan over uiteenlopend leven, van insecten tot dinosaurussen.
Het aan het museum verbonden Naturalis Biodiversity Center onderzoekt biodiversiteit. De collectie, kennis en data van het museum en onderzoekscentrum brengen het leven op aarde in kaart. En doordat we beter begrijpen hoe ecosystemen zich bewegen, kunnen we er ook beter voor zorgen.
- Meer bijen, vlinders en andere insecten in je tuin: dit kun je zelf doen.
- Meer verhalen over duurzaamheid en natuur vind je hier.
Tekst en fotografie Nina van Hilst
