Creatief zijn gaat niet om (goed) kunnen schilderen of beeldhouwen. Het is een manier van denken: vrij, onbekommerd en buiten de lijntjes. En die mindset kan je helpen op allerlei momenten in je leven. Als je bang bent bijvoorbeeld, of als het even niet lekker loopt op je werk.
Inmiddels jaren geleden hield trendvoorspeller Lidewij Edelkoort in het programma Zomergasten al een hartstochtelijk pleidooi voor meer creativiteit in de samenleving. Als we iedereen zouden kunnen bevliegen met wat creativiteit, zo zei ze, en als we het zouden onderwijzen op basisscholen, in bedrijven en misschien zelfs in het leger, dan zou je zien dat er veel angst in de samenleving verdwijnt.
Want: als je creatief bent, dan bezit je de vaardigheid om ergens úít te komen, zegt Edelkoort, en dat geeft een enorme boost aan je moraal. Bovendien stimuleert het je fantasie en dat heeft als voordeel dat je in de toekomst wellicht minder dingen en spullen nodig hebt. Want je fantasie en je verbeelding brengen je al zo veel.
Regels breken en lol hebben
Maar wat is creativiteit nou precies? Welke definities zijn daarvoor te vinden? Het woordenboek rept van ‘scheppingsvermogen’, Steve Jobs omschreef het als ‘het vinden van nieuwe verbindingen tussen oude ideeën’, de Amerikaanse journalist Jonah Lehrer, die een boek schreef over creativiteit, definieert het als ‘een nieuw idee dat een tweede leven, een toepassing in de wereld krijgt’ en mensenrechtenactivist Mary Lou Cook zegt: “Creativiteit is uitvinden, experimenteren, risico’s nemen, regels breken, fouten maken en lol hebben.”
Denk bij creativiteit overigens niet alleen aan tekenen, schilderen, schrijven of muziek maken – creativiteit gaat verder. Want het heeft ook te maken met een lenige geest: het vermogen om dingen van diverse kanten te bekijken en nieuwe oplossingen te zoeken. ‘Daarvoor probeer je nieuwe dingen uit en sta je open voor andere mogelijkheden. Het is in feite een manier van leven: vrij, onbekommerd, speels en buiten de lijntjes,’ schrijven Rineke Rust, Sigrid van Iersel en Marenthe de Bruijne in hun aanstekelijke boek Lenig denken. Technieken voor creatieve denkkracht.
Ik ben creatief, dus ik vind oplossingen
Goed nieuws om in je oren te knopen: creativiteit is niet alleen weggelegd voor kunstenaars of andere artistieke types. Geloof het of niet, iedereen heeft creatieve capaciteiten. Alleen: velen van ons denken van niet. Noem het maar een rottige erfenis uit je puberteit, want vanaf dat moment voldoet wat je maakt (tekeningen, verhalen, schilderijen et cetera) niet langer aan je verwachtingen en dus gaan ze hupsakee, de prullenbak in.
Beeldend kunstenaar Helga Kos van Atelier de Kraamkamer herkent dat wel bij haar teken- en schilderlessen. “De meeste cursisten denken te vaak: ik kan het niet. En dat is helemaal niet waar. Ik zie mensen de prachtigste dingen maken, en toch hun werk neersabelen omdat ze niet kijken naar wat er ís, maar kijken naar wat ze zouden wíllen dat er is.” Lukt het om daar uit te komen, dan voelen cursisten zich daarna vaak geweldig. “Dan maken ze dingen waar ze zelf verbaasd over zijn. Dat is heel goed voor je zelfvertrouwen, omdat je je eigen potentieel gebruikt. Bovendien zie je bij jezelf hoe je dingen aanpakt, hoe je problemen oplost. Je staat meer in contact met jezelf en dat is voedzaam.”
En als je die creativiteit een paar keer ervaart bij bijvoorbeeld een tekenles, dan zet je die ook in op andere gebieden. Loopt het niet lekker op je werk? Dan durf je eerder je eigen oplossingen in te zetten. Helga: “Mensen zijn bang voor van alles. Maar creativiteit kan je helpen om meer op jezelf te vertrouwen. Je kunt die angst loslaten, want je weet: ik ben creatief, ik vind oplossingen. Je kunt iets tegenover die angst stellen.”
Online training Paper Love
Bij Flow weten we al lang dat iets met je handen maken een fijne manier is om te vertragen of je creativiteit te bevorderen. Het zorgt ervoor dat je even uit dat drukke denkhoofd stapt doordat je gefocust bent op één ding. Maar hoe begin je? De online training Paper Love gaat je helpen. Flow-crafters Erika Harberts (Mikodesign) en Lisa Manuels (Elle Aime) bedachten samen acht projecten om met het papier uit het Flow Book for Paper Lovers aan de slag te gaan, zoals een minischrift en een opbergmapje. In acht video’s krijg je stap voor stap uitgelegd hoe je deze paper goodies maakt. Hier lees je er meer over.
Meer lezen
- Journalist Elisabeth Heijkoop stapt uit haar comfortzone en gaat voor het eerst op trompetles ‒ haar jeugddroom. En ze komt meer voordelen tegen dan ze had gedacht.
- Ondanks genoeg redenen om het niet te doen, besluit Chris Muyres om een boek te schrijven.
- Vind je ontspannen ook zo moeilijk? Dit tips te expert.
Tekst Caroline Buijs Fotografie Danique van Kesteren
Gepubliceerd op 24 november 2022, laatst bewerkt op 27 januari 2024